izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Dəliləşmə: "Dəliləşmək" fellindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, ağıl itirmə, dəli olma vəziyyətinə düşmə, psixoloji tarazlığın pozulmasıdır. Lakin bu termin yalnız tamamilə ağıldan kənarlaşma, şizofreniya və ya digər ağır psixi xəstəlikləri deyil, həm də müvəqqəti, stressə və ya ağır təsirlərə bağlı, ağılın qaranlıq anlar yaşaması vəziyyətini də əhatə edir. Belə bir vəziyyətdə insanın düşüncə və davranışlarında ciddi pozulmalar müşahidə oluna bilər: qeyri-adekvat reaksiyalar, hallüsinasiyalar, illüziyalar, qəzəb tutmaları, apatiya və s.

Dəliləşmənin səbəbləri çox müxtəlifdir. Genetik meyllilik, ağır travmalar, beyin xəsarətləri, ciddi infeksion xəstəliklər, psixoloji stress, narkomaniya və alkoqolizm dəliləşməyə səbəb ola bilər. Hətta şiddətli emosional sarsıntılar, uzun müddət davam edən təzyiq və ya izolyasiya da bu prosesi tetikləyə bilər. Buna görə də, “dəliləşmə” termini tamamilə tibbi kontekstdən kənarda, məcazi mənada da işlənə bilər; məsələn, həddindən artıq qorxu və ya qəzəbdən adamın “dəliləşməsi” deyilə bilər. Lakin bu halda, əsl tibbi mənada istifadə edilən dəliləşmədən fərqli olaraq, psixoloji pozulma müvəqqəti və qısamüddətlidir.

Dəliləşmənin müalicəsi səbəbindən asılı olaraq fərqlənir. Əgər genetik və ya orqanik bir səbəb varsa, məsələn, şizofreniya, məqsədyönlü dərman müalicəsi və psixoterapiya tələb olunur. Əgər səbəb stress və ya travmadır, psixoterapiya, dəstək qrupları və ya həyat tərzinin dəyişdirilməsi kömək edə bilər. Dəliləşmənin ağır formalarında xəstəxanada müalicə zəruri ola bilər. Vacibdir ki, dəliləşmə hallarında peşəkar kömək axtarmaq çox vacibdir. Vaxtında müalicə xəstəliyin ağırlaşmasının qarşısını almağa və insanın həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına kömək edəcəkdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz