Donuq sözü əsasən temperaturla bağlı olaraq, soyuqluq, buzlama mənasını ifadə edir. Lakin məcazi mənada da istifadə olunaraq, duyğuların, əhvalın və ya davranışın soyuq, ifadəsiz, hərarətsiz olmasını bildirir.
Antonimlər:
İsti
İsti sözü donuq sözünün əsas antonimidir. "İsti" sözü temperaturun yüksəkliyini, həmçinin məcazi mənada duyğuların, münasibətlərin və ya əhvalın isti, mehriban, canlı olmasını bildirir. Həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə olunur. Məsələn, "isti çay", "isti münasibət", "isti qəlb" ifadələrində isti sözü müsbət duyğuları ifadə edir. Ədəbiyyatda da geniş istifadə olunur, şairlər təbiətin, insan münasibətlərinin isti və mehriban tərəflərini təsvir etmək üçün bu sözə tez-tez müraciət edirlər.
Ocaqlar çatılır, ev qızır haman; Humay bürünmüşdü isti yorğana (S.Vurğun).
Canlı
Canlı sözü donuq sözünün məcazi mənasına antonimdir. "Donuq" ifadəsizliyi, cansızlığı ifadə edərkən, "canlı" əksinə, həyəcanlı, enerjili, ifadəli və təravətli olmasını bildirir. Bu söz əsasən insanın davranışını, üz ifadəsini, nitqini və ya hərəkətlərini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "canlı təəssürat", "canlı danışıq" kimi ifadələr "donuq" antoniminin əksini ifadə edir. Ədəbiyyatda canlı sözü obrazların psixoloji vəziyyətini tam şəkildə ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Hərarətli
Hərarətli sözü donuq sözünün məcazi mənasına antonim kimi çıxış edir. "Hərarətli" sözü həm fiziki (yüksək temperatur), həm də məcazi (şiddətli, coşğun duyğu) mənalarda istifadə oluna bilər. Məcazi mənasında "hərarətli mübahisə", "hərarətli sevgi" kimi ifadələrdə şiddətli, coşğunluğu bildirir. Donuqluq ifadəsizliyi, hərarətsizliyi bildirdiyindən, hərarətli sözü onun tam əksidir. Ədəbiyyatda hərarətli sözü qəhrəmanların güclü emosiyalarını, həyacanlarını ifadə etmək üçün geniş istifadə olunur.