Ədəblilik - insan davranışında nəzakət, hörmət, təmkin və qaydalara riayətlilik kimi keyfiyyətlərin əks olunduğu bir anlayışdır. Ədəbli insan digərlərinə hörmətlə yanaşır, onların hisslərinə fikir verir və qəbul edilmiş davranış qaydalarına əməl edir. Ədəblilik bir çox mədəniyyətdə yüksək qiymətləndirilir və ictimai həyatda mühüm rol oynayır.
Antonimlər:
Kobudluq
Kobudluq ədəbliliyin əksidir. Kobud davranış hörmətsizlik, nəzakətsizlik, təhqiramiz ifadələr və digərlərinin hisslərinə laqeyd yanaşma ilə səciyyələnir. Kobudluq həm şifahi, həm də qeyri-şifahi formada ola bilər. Məsələn, kobud sözlər işlətmək, sərt və təhqiredici jestlər etmək, başqalarına qarşı kobud davranışlarda bulunmaq kobudluğun nümunəsidir. Kobudluq bir çox hallarda münaqişələrə və mənfi emosiyalara səbəb olur. Həm ədəbi əsərlərdə, həm də gündəlik həyatda rast gəlinən kobudluq, bir çox hallarda tərbiyəsizlikdən və özünə hörmətsizlikdən qaynaqlanır.
Düzdür, biz onun kobudluğuna öyrənmişdik.
Nəzakətsizlik
Nəzakətsizlik, ədəbliliyin tam əksidir və digərlərinə hörmətsizlik, diqqətsizlik və qeyri-adekvat davranışları əhatə edir. Nəzakətsizlik, kobudluqdan fərqli olaraq, həmişə açıq şəkildə ifadə olunmur; bəzən səssiz laqeydlik, diqqət yetirilməməsi və ya başqalarının hisslərinə laqeyd qalmaq şəklində özünü göstərir. Nəzakətsizlik, iştirakçıları narahat edən və münasibətləri korlayan bir davranışdır. Həm gündəlik həyatda, həm də iş mühitində nəzakətsizliyə rast gəlmək olar.
Təhqiramizlik
Təhqiramizlik, ədəbliliyin əksidir və digər insanları aşağılamaq, incitmək və ya onlara qarşı hörmətsizlik nümayiş etdirmək məqsədilə edilən hərəkət və sözləri əhatə edir. Təhqiramizlik həm şifahi, həm də yazılı formada ola bilər və insanın ləyaqətinə ciddi ziyan vura bilər. Ədəbiyyatda təhqiramizlik şəxslərin obrazını daha dolğun göstərmək üçün istifadə oluna bilər.
Oğlan ədəbliliyindən başını aşağı saldı və cavab vermədi.