Gileyli – kimsəyə qarşı ürəyində narazılıq, qəzəb, incimə saxlayan, hirsli olan; razı olmayan.
Antonimlər:
Razı
Razı sözü gileylinin tam əksini ifadə edir. Razı olan şəxs hər hansı bir vəziyyətdən, hadisədən, qərarıdan və ya insan davranışından məmnundur, heç bir narazılığı yoxdur. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Məsələn, "işdən razıyam", "qərarından razı deyiləm", "onunla razılaşdım" kimi ifadələrdə "razı" sözü məmnunluq və qəbulu ifadə edir. Razılıq anlayışı həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə mövcuddur. Müqavilələr, razılaşmalar, sülh danışıqları kimi hallarda da "razı" sözü əsas rol oynayır.
Leyla razı idi öz əməlindən; O, zəhər içmişdi eşqin əlindən (B.Vahabzadə).
Məmnun
Məmnun sözü də gileyli sözünün antonimi olaraq qəbul edilə bilər. "Məmnun" sözü "razı" sözünə yaxın məna daşısa da, daha çox emosional doyğunluq, xoşbəxtlik və rahatlıq hissi ilə əlaqələndirilir. "Gileyli" isə mənfi emosional vəziyyəti ifadə edir. Məsələn, "işimlə məmnunam" ifadəsi yalnız razılığı deyil, həm də işdən aldığı həzz və təmini ifadə edir. Məmnunluq həm material, həm də mənəvi sahələrdə özünü göstərə bilər. Ədəbiyyatda məmnunluq və narazılıq emosiyalarının qarşılaşması çoxluq təşkil edir.
Sülhlü
Sülhlü sözü gileyli antonimi kimi daha çox metaforik mənada istifadə oluna bilər. "Gileyli" daxili narahatlıq və münaqişə vəziyyətini ifadə edirsə, "sülhlü" daxili rahatlığı, sükunəti, əmin-amanlığı bildirir. "Gileyli" insanlar arasında gərginlik yaradır, sülhlü əlaqələrə mane olur. "Sülhlü" sözü daha çox ictimai-siyasi və sosial kontekstdə işlənsə də, fərdi əlaqələrə də aid edilə bilər. Mənəvi sülhü, daxili tarazlığı ifadə edə bilir.