İtirmək – əşyanı, varlığı, insanı, yaxud keyfiyyəti əldən vermək, itirməklə nəticələnmək mənasını bildirən fe'ldir. Müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur və mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, maddi şeyləri itirmək, imkanları itirmək, yaxınlarını itirmək və s.
Antonimlər:
Qazanmaq
Qazanmaq – itirilmiş əşyanı, varlığı, imkanı, və ya digər bir şeyləri yenidən əldə etmək, əldə etməklə nəticələnmək, uğur qazanmaq mənasını verir. Həm maddi, həm də mənəvi sahələrdə istifadə oluna bilir. Məsələn, oyun qazanmaq, mübahisəni qazanmaq, dostluq qazanmaq və s. Ədəbiyyatda, dilçilikdə, məişətdə geniş istifadə olunur.
Lap balaca yaşlarında o, ata və anasını itirmişdi. (M.İbrahimov)
Xalq qız verib quda qazanar, biz qız verib qada qazandıq. (Ata sözü)
Tapmaq
Tapmaq – itirilmiş əşyanı və ya insanı yenidən tapmaq, əldə etmək mənasını bildirir. Əsasən itirilmiş əşyalar üçün istifadə olunsa da, nadir hallarda itirilmiş insan və ya imkanlar üçün də istifadə oluna bilər. Məişətdə və ədəbiyyatda istifadə olunur.
Saxlamaq
Saxlamaq – əşyanı, varlığı, imkanı itirməmək, qoruyub saxlamaq mənasını verir. Bu antonim "itirmək" sözünün əksini bildirsə də, birbaşa əks deyil, daha çox qarşısını almaq kimi başa düşülür. Məsələn, "sənin dostluğunu saxlamaq" deyəndə, dostluğu itirməmək mənası nəzərdə tutulur. Həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda istifadə olunur.
Tutmaq
Tutmaq – bəzi hallarda itirilməkdən qorunmaq, saxlamaq mənasında işlənə bilər. Məsələn, "özünü itirməmək" əvəzinə "özünü tutmaq" ifadəsi də işlədilə bilər. Bu, daha çox emosional tarazlığın qorunması mənasını verir. Əsasən məişət dilində və ədəbiyyatda işlədilir.
Toxtamak
Toxtamak – "itirmək" sözü ilə birlikdə daha çox emosional və ya psixoloji tarazlığın itirilməsi və yenidən əldə edilməsi kontekstində istifadə olunur. "Özünü itirmək" və "özünü toxtamak" ifadələri bir-birinin əksini təşkil edir. Ədəbiyyatda və dilçilikdə istifadə olunur.
Lyudmila özünü itirdi. (C.Əmirov)
Polad birdən sarsılıb yıxılan kimi olur. Ancaq tez özünü toxtadır. (M.Hüseyn)