Qatmaq – bir şeyə başqa bir şeyi əlavə etmək, birləşdirmək, artırmaq mənasını bildirir. Həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda işlənə bilər. Məsələn, bir qaba şəkər qatmaq (konkret) və ya bir qrupa yeni üzv qatmaq (mücərrəd).
Antonimlər:
Ayırmaq
Ayırmaq sözü qatmaq sözünün əsas antonimidir. O, bir şeyin başqa bir şeydən ayrılması, bölünməsi, parçalanması mənasını ifadə edir. Həm konkret (məsələn, iki parçanı bir-birindən ayırmaq), həm də mücərrəd (məsələn, iki qrupu bir-birindən ayırmaq) mənalarda işlənir. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Dilçilikdə isə ayırma əməliyyatı sintaksis və morfologiya kimi sahələrdə təhlil edilir.
Ayırdı məndən o məhruyi biməqam fələk (S.Ə.Şirvani)
Azaltmaq
Azaltmaq sözü də qatmaq sözünün antonimi kimi qəbul edilə bilər, xüsusilə miqdarı, sayı, həcmi artırmaq əməliyyatından bəhs edilərkən. Qatmaq artırma, əlavə etməni ifadə edirsə, azaltmaq isə azaltma, çıxartma əməliyyatını ifadə edir. Məsələn, “Şəkər qatmaq” – “Şəkəri azaltmaq”. Həm gündəlik həyatda, həm də texniki mətnlərdə (məsələn, fizika, kimya) istifadə olunur.
Çıxartmaq
Çıxartmaq sözü də qatmaq sözünün əksini bildirir. Bu söz bir şeyin başqa bir şeydən tamamilə və ya qismən çıxarılmasını ifadə edir. Məsələn, "Qarışığıdan duzu çıxartmaq" və ya "Qrupdan bir nəfəri çıxartmaq". Qatmaq əlavə etməni ifadə edərkən, çıxartmaq isə əksinə, çıxarılmanı, aradan qaldırılmanı bildirir. Gündəlik nitqdə və elmi mətnlərdə geniş tətbiq olunur.