Avdıx
Mənası: Qatıqdan hazırlanan sərinləşdirici bir içki növüdür. Yay aylarında sərinləmək məqsədilə geniş istifadə olunur. Dadına görə təravətli və xoşagəlməzdir.
Mənbəyi: "Avdıx" sözü əsasən Qarabağ bölgəsinin dialektlərində işlədilir və "ovdux" şəklində də tələffüz olunur. Etimalogiyası tam dəqiq müəyyən olunmasa da, türk dillərindəki qatıqla əlaqəli köklərdən törəmə ehtimalı yüksəkdir. Sözün qatıqdan hazırlanması ilə əlaqəli olaraq, "avurmaq" (qaynatmaq, qızdırmaq) felindən törəmiş ola biləcəyi də ehtimal edilir, lakin bu, əlavə araşdırmalar tələb edən bir fərziyyədir. "Avdıx"ın tarixi mənşəyinin dəqiq müəyyənləşdirilməsi üçün əlavə filoloji tədqiqatların aparılması zəruridir. Ancaq yay aylarında sərinləmək üçün istifadə olunması, onun uzun tarixə malik olduğunu göstərir.
Regional Xüsusiyyətləri: Avdıx əsasən Qarabağ regionunda yayılmış bir içki növüdür. Digər bölgələrdə bu adla tanınmasa da, oxşar üsulla hazırlanan və adlandırılan qatıq içkiləri mövcuddur. Qarabağ dialektindəki "ovdux" forması, sözün bu bölgədəki köklü olduğunu göstərir.
Əlavə Məlumat: Avdıxın hazırlanması üçün istifadə olunan qatıq növü, əlavə olunan maddələr (məsələn, su, şəkər, otlar) və resept regiona və ailə ənənələrinə görə dəyişə bilər. Bu, içkinin dadını və görünüşünü fərqləndirən əsas amillərdəndir.