Bamiyə
Mənası: Dialektoloji mənbələrdə bu şivə sözünün 2 əsas mənası əks olunmuşdur. Birincisi, bibərə bənzər, bişirilib yeyilən bir növ göyərtidir. İkincisi isə, bu göyərtidən hazırlanan yeməyin özüdür. Hər iki mənada da bamiyənin əsas xüsusiyyəti onun yumşaq, bişirildikdə yapışqan bir toxumasıdır. Bəzi bölgələrdə isə bamiyənin müəyyən növlərinə xüsusi adlar verilir və bunlar yerli şivələrdə daha çox rast gəlinir.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası tam aydın deyil. Ancaq "bamiyə" sözünün ərəb dilindən keçdiyi ehtimal olunur. Bəzi tədqiqatçılar sözün ərəb dilindəki "بامية" (bāmiyya) sözündən gəldiyini irəli sürürlər. Bu söz isə öz növbəsində, qədim Misir və ya digər Şərq dillərindən ərəb dilinə keçmiş ola bilər. Sözün Azərbaycan dilinə nə zaman və necə daxil olduğu barədə dəqiq məlumat yoxdur, lakin uzun müddətdir Azərbaycan mətbəxinin ayrılmaz bir hissəsi olaraq qalmışdır. Bəzi dialektlərdə sözün fərqli fonetik variantlarına da rast gəlinir.
Regional Fərqlər: Bamiyənin hazırlanma üsulları və ona verilən adlar Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində fərqlənə bilər. Məsələn, Qərbi Azərbaycanda bamiyəyə verilən ad və onun bişirilmə üsulu Şərqi Azərbaycandakından fərqlənə bilər. Bu fərqlər əsasən yerli ənənələr və mətbəx xüsusiyyətləri ilə bağlıdır.