Fəsəli
Mənası: Fəsəli, Azərbaycan mətbəxinin müxtəlif bölgələrində geniş yayılmış, əsasən qarğıdalı unundan hazırlanan bir növ şirniyyat və ya qızartılmış xəmir məmuludur. Hazırlanma üsulu bölgədən bölgəyə dəyişsə də, əsasən qarğıdalı unu, su, şəkər və bəzən yumurtadan istifadə olunur. Forma və ölçüsü də müxtəlif ola bilər – kiçik, nazik və dairəvi, yaxud da iri və qalın ola bilər. Bəzi bölgələrdə fəsəlini balla, bəzilərində isə şəkər şərbəti ilə bişirir və ya üstünə səpirlər.
Mənbəyi: Fəsəlinin etimologiyası tam aydın deyildir. Sözün mənşəyi haqqında dəqiq məlumat yoxdur. Azərbaycanın çoxlu sayda dialekt və şivələrində işlənməsinə baxmayaraq, dialektoloji lüğətlərdə qeydə alınmamış olması onun köhnə və ya regional bir ad olduğunu göstərir. Ehtimal ki, söz türk dillərindən gəlmə ola bilər və “fəsəl” (məhsul, mövsüm) sözü ilə əlaqəlidir, çünki qarğıdalı yetişdirilən mövsümə uyğun olaraq hazırlanan bir yeməkdir. Daha dərin araşdırmalar və dialektal məlumatlar fəsəli sözünün etimologiyasını aydınlaşdırmağa kömək edə bilər.
Regional Yayılması və Xüsusiyyətləri: Fəsəli, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə kənd ərazilərində geniş yayılmışdır. Hazırlanma üsulu və istifadə olunan əlavə maddələr bölgədən asılı olaraq fərqlənə bilər. Məsələn, bəzi bölgələrdə fəsəliyə ədviyyat əlavə olunur, bəzi yerlərdə isə sadəcə şəkər və ya bal ilə hazırlanır. Bu regional fərqlər fəsəlinin yerli mətbəxin zənginliyini və müxtəlifliyini göstərir.