Kayak
Mənası: Qaymaq. Sərt yağlı süd məhsulu, südün üst qatında əmələ gələn yoğun, kremvari maddə.
Mənbəyi: Sözün mənşəyi türk dillərinə aiddir. Mahmud Kaşğari tərəfindən yazılmış “Divanü Lüğatit-Türk” əsərində “kayak” sözünün “qaymaq” mənasında işləndiyini görürük. Kaşğari bu sözün şerlərdə də istifadə olunduğunu qeyd edərək, nümunə olaraq “Sedhramin olğun kayak, Sarmanış sü...” misalını verir. Bu, sözün qədim türk dillərində mövcud olduğunu və uzun tarixə malik olduğunu göstərir. “Kayak” sözünün qaymaq üçün istifadə edilməsi müasir Azərbaycan dilində də davam etdirilmişdir və geniş yayılmışdır.
Regionallıq: “Kayak” sözü, əsasən, Azərbaycan türkcəsinin bütün dialektlərində istifadə olunur. Coğrafi baxımdan məhdud bir regiona mənsub deyil. Ancaq şimal-qərb bölgələrində daha çox istifadə edilən “qaymaq” sözü ilə sinonimdir.
Tarixi məlumat: Kaşğarinin “Divanü Lüğatit-Türk” əsərinə əsasən, “kayak” sözü qədim türk mədəniyyətində süd məhsullarının istehsalı və istifadəsi ilə bağlı olaraq min illər öncədən mövcud olmuşdur. Bu, sözün tarixinin qədimliyini və türk mədəniyyətinin tərkib hissəsi olduğunu göstərir. Sözün müasir dövrdə də geniş istifadə olunması onun canlılığının və əhəmiyyətinin dəlilidir.