Koyuğ
Mənası: "Koyuğ" sözü əsasən qatı, özlü mayelər üçün istifadə olunan bir termindir. Mahmud Kaşğarinin "Divanü lügati't-türk" əsərindəki qeydlərinə əsasən, "koyuğ nənq = özlü maddə, qatı maye" və "koyuğ sücik = qatı şərab" mənalarında işlənmişdir. Beləliklə, "koyuğ" sözü mayenin qatı, sıx, yoğunluğunu ifadə edir. Müasir Azərbaycan dilində daha az istifadə olunsa da, əsasən xalq arasında, xüsusilə də qədim reseptlərdə və ya şifahi ənənələrdə rast gəlinə bilər.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası türk dillərinə aiddir. Mahmud Kaşğarinin XI əsrdə yazdığı "Divanü lügati't-türk" lüğətindəki qeydlər "koyuğ" sözünün köhnə türk dillərindən gəldiyini göstərir. "Koyuğ" sözünün kökündə "qoyu" sözü dayanır ki, bu da yoğun, qatı mənalarını ifadə edir. "Koyuğ" sözü isə bu kökdən törəmiş, "qatı" mənasını daha da gücləndirən bir formadır. Sözün məhz hansı türk qolundan gəldiyi tam dəqiqləşdirilməsə də, əsasən Orta Asiya türklərinin dilində geniş istifadə edildiyi düşünülür.
Regional Xüsusiyyətlər: "Koyuğ" sözü müasir Azərbaycan dilində geniş yayılmamış olsa da, Azərbaycanın bəzi bölgələrində, xüsusilə də qədim ənənələrə sadiq qalan kənd yerlərində hələ də qatı mayeləri (məsələn, qatı şərbətlər, qatı qaymaq) təsvir etmək üçün istifadə olunur. Sözün istifadəsi daha çox şifahi nitqdə müşahidə edilir.