Pırtdama
Mənası: Pırtdama, quru lobyadan hazırlanan bir növ Azərbaycan milli yeməyidir. Yeməyin əsasını yağda qovrulmuş soğan və islağa salınmış quru lobyanın birlikdə bişirilməsi təşkil edir. Dadlı və qidalı olması ilə seçilir.
Mənbəyi: Pırtdama sözünün etimologiyası tam olaraq aydın deyildir. "Pırt" felinin törəməsi olaraq düşünülə bilər. "Pırtlamaq" sözü qaynamaq, qızınmaq, şiddətlə qarışmaq mənalarını daşıyır. Bu da yeməyin hazırlanma prosesində lobyanın yağda qovrulması və qaynama mərhələsini əks etdirə bilər. Digər bir ehtimal isə sözün kökünün daha qədim türk dillərindən gəlməsi ola bilər. Araşdırmalar bu istiqamətdə davam etdirilməlidir. Yeməyin özü isə Azərbaycanın kənd əhalisinin mətbəxində geniş yayılmış sadə və əlçatan bir yeməkdir. Xüsusilə qış aylarında tez-tez hazırlanır, çünki lobya uzun müddət saxlanıla bilən bir məhsuldur.
Regional Yayılması və Tarixi: Pırtdama, əsasən Azərbaycanın kənd bölgələrində, xüsusilə də dağlıq rayonlarında geniş yayılmışdır. Yeməyin tarixi dəqiq bilinməsə də, sadə tərkibi və hazırlanma üsulunun asanlığı nəzərə alındıqda, köklərinin qədim dövrlərə gedib çıxması ehtimal olunur. Quru lobyanın uzun müddət saxlanıla bilməsi və qidalılığı, pırtdamayı əhalinin qida rasionunda vacib bir element halına gətirmişdir. Bu yeməyin müxtəlif regionlarda hazırlanma üsulunda kiçik fərqlər ola bilər, lakin əsas komponentlər dəyişməz qalır.