Səpgəh
Mənası: Ordubad, Gəncə və Cənubi Azərbaycanın bəzi dialekt və şivələrində lavaşa oxşar nazik, yumşaq çörək növü kimi işlənir. Adətən, sadə una və suya əsaslanan reseptlə hazırlanır və forma və ölçüsündə lavaşa bənzəsə də, dad və toxuması ilə fərqlənir. Bəzi regionlarda səpgəhin hazırlanmasında müxtəlif otlar və ya ədviyyatlardan istifadə edilərək dadına müxtəliflik əlavə edilir.
Mənbəyi: Sözün etimologiyası tam aydın deyil. "Səp" felindən törəmə olduğu ehtimal olunur. "Səp" səpmək, yaymaq mənasını verir. Bu, çörəyin hazırlanma prosesi ilə əlaqəli ola bilər; məsələn, xəmirin səpələnməsi və ya çörəyin səpələnmiş şəkildə bişirilməsi ilə bağlı ola bilər. Digər tərəfdən, sözün fars və ya türk dillərindən keçmiş ola biləcəyi də ehtimal edilir. Daha dərin araşdırmalar sözün əsl mənşəyini müəyyənləşdirmək üçün zəruridir. Lakin, sözün dialektal istifadəsinin Ordubad, Gəncə və Cənubi Azərbaycan bölgələrinə məhdud olması onun regional bir termin olduğunu göstərir.
Regional Xüsusiyyətlər: Səpgəh əsasən Ordubad, Gəncə və Cənubi Azərbaycanın müəyyən bölgələrində məşhurdur. Hər regionda hazırlanma üsulu və dadı kiçik fərqlər göstərə bilər. Məsələn, bəzi kəndlərdə səpgəhin hazırlanmasında xüsusi növ un və ya su istifadə edilə bilər. Səpgəhin müxtəlif yeməklərlə, xüsusilə də pendir və ya digər süd məhsulları ilə birlikdə təqdim edilməsi ənənə halını almışdır.
Tarixi Məlumat: Səpgəhin dəqiq tarixi məlum deyil. Lakin, lavaşa bənzər çörəklərin uzun müddətdir Azərbaycan mətbəxinin tərkib hissəsi olduğu nəzərə alındıqda, səpgəhin də köklü bir tarixə malik olması ehtimal olunur. Gələcək araşdırmalar bu çörəyin daha dəqiq tarixçəsini aydınlaşdıra bilər.