Şəkər
Mənası: Çayla içilən, şirniyyat məhsullarının hazırlanmasında istifadə olunan, şirin dadlı qida məhsulunun adıdır. Adətən, qamış və ya çuğundurdan əldə edilir.
Mənbəyi: Söz fars dilindən "şəkər" (شکر) sözündən keçmişdir. Farsca "şəkər" sözü isə ərəb dilindən (سُكَّر) gəlmişdir. Ərəbcə "sukkar" sözü isə Sanskrit dilindəki "śarkarā" (शर्करा) sözündən mənşə almışdır. Sanskritdəki bu söz, əslində, qamış şəkərinə işarə edir. Beləliklə, "şəkər" sözü tarixən qamış şəkərinin adını ifadə edib və sonradan bütün növ şəkərlərə şamil olunmuşdur.
Regionallıq: "Şəkər" sözü bütün Azərbaycan ərazisində geniş yayılmışdır və ümumxalq leksikasına aiddir. Hər hansı bir regiona xas dialektal variantı yoxdur.
Tarixi: Azərbaycan mətbəxində şəkərin istifadəsi orta əsrlərdən başlayaraq getdikcə artmışdır. Şəkər, həm şirniyyatların, həm də digər yeməklərin dadını artırmaq üçün geniş istifadə olunmuşdur. Qədim dövrlərdə şəkər bahalı və nadir bir məhsul olmuş, yalnız varlıların istifadəsində olmuşdur.