Ansızın sözü, Azərbaycan dilində "birdən-birə", "gözlənilmədən", "qəfil", "birdən", "təkcə gözlənilmədən deyil, həm də gözlənilməz sürətlə və qəflətən" mənalarında işlənən bir zərfdir. Sadəcə "ansız" sözünün sinonimi deyil, daha çox emosional və təsviri yük daşıyır. "Ansız" daha çox "görünməz", "gizli" kimi mənaları ifadə edərkən, "ansızın" hadisənin qəfilliyini və təsirini vurğulayır.
Misal olaraq, "ansızın yağış yağdı" cümləsində, yalnız yağışın qəfil başlamasının deyil, həm də bu hadisənin yarada biləcəyi təəccüb və ya narahatlığı ifadə edirik. Sözün tərkibindəki "ın" şəkilçisi, hadısənin sürətini və gözlənilməzliyini daha da artırır. Bu səbəbdən, "ansızın" sadəcə "qəfil" sözü ilə əvəz edilə bilməz, çünki "qəfil" sözü həmişə "ansızın"ın ifadə etdiyi emosional və sürət komponentlərini ehtiva etmir.
Ədəbiyyatda "ansızın" sözünün işlənməsi, əsərin dramatizm və gerilim səviyyəsini artırmaq üçün effektiv bir üsuldur. Məsələn, verilən nümunədə ("Bu zaman ansızın qopan … bir fırtınadan yer-göy sarsıldı.") "ansızın" sözü fırtınanın gözlənilməzliyini və gücünü daha təsirli şəkildə oxucuya çatdırır. "Ansızın çıxan bu ceyranı heç kəs ata bilmədi" cümləsində isə ceyranın qəfil görünüşü və ovçuların bu qəfil hadisə qarşısındakı acizliyini vurğulayır.
Beləliklə, "ansızın" sadə bir sinonim deyil, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında hadısələrin qəfilliyini, sürətini və emosional təsirini ifadə etmək üçün istifadə olunan xüsusi bir söz birliyidir. Onun ədəbi əsərlərdəki istifadəsi yazının təsirini və canlılığını artırır.