izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aralatdırmaq sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində ümumi olaraq "üçüncü şəxs vasitəsi ilə aralatmaq" kimi izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şəkildə "birinin əlindən başqa birinə iş vermək, vasitəçi olmaqla bir şeyi başa çatdırmaq, birinin istəyini başqasına çatdırmaqla onu həyata keçirmək" kimi tərif edilə bilər. Bu, sadəcə "aralatmaq" fiilinin əmr-məsləhət formasının (aralat-dır) mürəkkəbləşdirilmiş halı deyil, eyni zamanda, bir məqsədin gerçəkləşməsində vasitəçi rolunun ön plana çıxdığını vurğulayır.

Misal olaraq verilən cümlədəki (“Mən onun başını bədənindən aralatdıraram…”) istifadə daha məcazi bir mənaya malikdir. Burada “aralatdırmaq” fiili fiziki bir ayrılmanı deyil, nökərin cəzasının verilməsini, onun xana olan itaətsizliyinin ağır bir nəticə ilə sonlanacağını bildirir. Xan nökərin cəzasını özü vermədən, ehtimal ki, başqa bir şəxs və ya sistem vasitəsilə həyata keçirəcəyini ifadə edir. Bu mənada, söz "məhv etdirmək", "öldürdürmək", "cəzalandırtmaq" mənalarına daha yaxındır.

Beləliklə, "aralatdırmaq" sözü kontekstə görə fərqli mənalarda istifadə oluna bilər: həm fiziki bir ayrılığın başqasının köməyi ilə həyata keçirilməsini, həm də bir işin, tapşırığın və ya istəyin başqasının köməyi ilə yerinə yetirilməsini ifadə edə bilər. Hətta məcazi mənada ölümə məhkum etdirmək, ciddi cəza kəsdirmək mənalarında da istifadə oluna bilər. Sözün dəqiq mənasının anlaşılması həmişə cümlənin kontekstindən asılıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz