Aranmaq (məch. axtarılmaq): Bu söz, bir şeyin və ya birinin axtarılmasını, tapılmaq üçün səy göstərilməsini ifadə edir. Sadəcə "axtarılmaq" deyilməklə kifayətlənməyən "aranmaq", daha çox səylə, təkidlə axtarışın mövcudluğunu vurğulayır. Hətta, bəzən tapılması çətin, gizli və ya itirilmiş bir şeyin axtarışını təsvir edərkən istifadə olunur. Mənəvi axtarışları, həqiqətin və ya doğru yolun axtarışını ifadə etməkdə də "aranmaq" sözü daha uyğun gəlir.
Misal olaraq, "həqiqətin aranması" ifadəsi, sadəcə "həqiqətin axtarılması" ifadəsindən daha dərin və mənəvi bir məna daşıyır. Bu, uzun və əziyyətli bir axtarışın, bəzən çətinliklər və maneələrlə dolu bir yolun ifadəsidir. "Aranmaq" sözü bu səbr, əzm və dərinlik hisslərini əks etdirir.
Verilən misal cümlədə ("Orda hər şey alın təri və zəhmətdən yaranardı; Yaşamaqçın ən müqəddəs, təmiz yollar aranardı") "aranardı" sözü, yaşamağın ən yüksək məqsədinin, ən doğru və təmiz yolunun axtarışının çətin və əziyyətli olduğunu, ancaq bu axtarışın vacibliyini və dəyərini vurğulayır. Bu axtarışın, sadəcə bir şeyin tapılması deyil, daha çox bir həqiqətin, mənanın kəşfi olduğunu göstərir.
Beləliklə, "aranmaq" sözü, axtarılmaqdan daha geniş bir məna kəsb edərək, səy, əzm, təkid və hətta mənəvi bir axtarışın mövcudluğunu əks etdirir. Bu, sadəcə bir leksikal məna deyil, daha çox bir hissiyyat və təcrübənin ifadəsidir.