Arayıcı sözü iki əsas mənada işlənir: sifət və isim kimi.
Sifət mənasında "arayıcı" sözü bir şeyi axtaran, arayan, tədqiq edən, araşdıran mənasını verir. Bu mənada, arayıcı sözü həm konkret, həm də mücərrəd şeylərə aid ola bilər. Məsələn, "arayıcı baxışlar", "arayıcı tədqiqatlar", "arayıcı suallar" ifadələrində olduğu kimi. Sözün bu mənasında fəallıq, diqqətlilik və məqsədyönlülük vurğulanır. Arayıcı şəxs sadəcə olaraq bir şeyi axtarmır, onu tapmaq üçün səy göstərir, araşdırma aparır və müəyyən bir nəticə əldə etməyə çalışır. Bu, sadəcə təsadüfi axtarışdan fərqlidir.
İsim mənasında isə "arayıcı" sözü axtarışla, araşdırma ilə məşğul olan şəxsi, tədqiqatçını, dəstəni və ya qurumu bildirir. Məsələn, "tarix arayıcıları", "həqiqət arayıcıları", "məlumat arayıcıları" kimi ifadələr bu mənanı əks etdirir. Bu mənada söz, fəaliyyət sahəsindən asılı olaraq müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər: elmi tədqiqatlar aparan alimlər, tarixi faktları araşdıran tarixçilər, itkin əşyaları axtaran insanlar və ya həqiqəti aydınlaşdırmağa çalışan müstəntiqlər "arayıcı" adlandırıla bilər. Sözün bu mənası fəallığı, dərin araşdırmanı və həqiqəti kəşf etmək istəyini daha aydın şəkildə ifadə edir.
Ümumi olaraq, "arayıcı" sözü aktiv, məqsədyönlü və araşdırmaya meylli olan şəxsləri və onların fəaliyyətini ifadə edən çoxcəhətli və mənalı bir sözdür. Bu, sadəcə "axtaran" sözünün sinonimi deyil, daha çox fəallığı, dərinliyi və məqsədyönlülüyü vurğulayan bir termindir.