Arıtlanmaq sözü Azərbaycan dilində geniş məna kəsb edən bir fe'ldir. Əsasən təmizlənmə, ayırma və seçmə proseslərini ifadə edir. Sadəcə "təmizlənmək"dən daha geniş bir mənaya malikdir, çünki yalnız fiziki təmizlik deyil, həm də mənəvi və ya məcazi təmizlik, yaxşılaşma proseslərini əhatə edir.
Bir tərəfdən, arıtlanmaq konkret, fiziki bir prosesi bildirə bilər. Məsələn, bir məhlulun arıtılması, xam neftin arıtılması, bir metaldan qarışıqların təmizlənməsi kimi proseslərdə istifadə olunur. Bu mənada, arıtlanmaq, istənilməyən hissəciklərin, çirkləndiricilərin və ya qarışıqların aradan qaldırılmasını, maddənin tərkibinin yaxşılaşdırılmasını nəzərdə tutur. Bu, kimyəvi, fiziki və ya mexaniki üsullar vasitəsilə həyata keçirilə bilər.
Digər tərəfdən, arıtlanmaq daha məcazi və geniş bir mənaya da malikdir. Bu halda, arıtlanmaq, bir şeyin yaxşılaşdırılması, mükəmməlləşdirilməsi, daha yüksək keyfiyyətə çatdırılması deməkdir. Məsələn, "fikirlərini arıtmaq", "dilini arıtmaq", "əxlaqını arıtmaq" kimi ifadələr mənəvi və intellektual təkmilləşməni, pis vərdişlərdən və qüsurlardan azad olmağı göstərir. Bu mənada, arıtlanmaq özünü inkişaf etdirmək, daha yaxşı olmağa doğru çalışmaq anlamına gəlir.
Ümumilikdə, "arıtlanmaq" sözü, həm fiziki, həm də mənəvi aləmdə təmizlənmə, yaxşılaşma və təkmilləşmə proseslərini ifadə edən zəngin mənalı bir sözdür. O, sadəcə "təmizlənmək"dən fərqli olaraq, bir şeyi daha yaxşı, daha saf və daha dəyərli hala gətirmək prosesini vurğulayır.