Arifanə (ər. arif və fars. …anə) zərfi və sifəti olaraq işlənir. Sözün əsasını təşkil edən "arif" sözü ərəb mənşəli olub "bilən", "ağıllı", "kamil", "mərifətli" mənalarını verir. "-anə" isə farsca bir əlavə olub, sifət və zərf şəkilçisi kimi işlənir və sözə "şəkildə", "kimi", "tərzdə" mənalarını əlavə edir.
Beləliklə, "arifanə" sözü bir hərəkətin, vəziyyətin və ya keyfiyyətin "arif"ə, yəni bilən, ağıllı, kamil və mərifətli bir şəxsə xas olan bir şəkildə, tərzdə, yaxud kimi həyata keçirilməsini, ortaya qoyulmasını ifadə edir. Bu, sadəcə olaraq "ağıllıcasına" deməkdən daha geniş bir məna kəsb edir. "Arifanə" həm də hərəkətdəki dərin düşüncəni, bilgi və təcrübəyə əsaslanan ağıllılığı, həmçinin mərifətə və kamilliyə yaxınlığı ifadə edir.
Məsələn, "O, arifanə bir hərəkət etdi" deyəndə, sadəcə ağıllı bir iş görmədiyini, eyni zamanda bu işin arxasında dərin düşüncə, geniş dünya görüşü və kamilliyə yaxınlıq olduğunu nəzərdə tuturuq. Söz, həmçinin müəyyən bir işin yüksək səviyyədə, bacarıqla, dəqiqlik və məsuliyyətlə yerinə yetirilməsini də ifadə edə bilər.
Qısaca desək, "arifanə" sözü sadəcə ağıllı və ya bilən olmaqdan daha çox, bilgi və təcrübəyə əsaslanan, dərin düşünülmüş və kamilliyə doğru yönəlmiş bir hərəkət və ya keyfiyyəti təsvir edir. Bu, sözün mənasına dərinlik və incəlik qatır.