Arşınlama, "arşınlamaq" felindən törəmiş bir isimdir. Sadəcə "arşınlamaq" felinin isim halına gəlməsi ilə kifayətlənməkdən daha geniş bir məna kəsb edir. Çünki arşınlama yalnız ölçmə hərəkətini deyil, həm də həmin ölçmə hərəkətinin nəticəsini, prosesini və hətta bəzən mədəni kontekstini özündə əks etdirir.
Birinci olaraq, arşınlama bir parça materialın, torpağın və ya digər obyektin arşınla ölçülməsi prosesini ifadə edir. Bu, sadəcə bir ölçmə əməliyyatı deyil, həm də müəyyən bir dəqiqlik və diqqət tələb edən bir işdir. Qədim zamanlarda, xüsusilə də parça satışı və tikmə işlərində arşınlama vacib bir addım idi. Arşın ölçüsü dəqiq müəyyənləşdirilməli və ölçmə prosesi səhvsiz aparılmalıdır.
İkinci olaraq, arşınlama sözü bəzən nəticəni də ifadə edə bilir. Məsələn, "Torpağın arşınlaması tamamlandı" cümləsində arşınlama, ölçmə prosesinin bitməsini və torpağın ölçülmüş olmasını göstərir. Bu halda, arşınlama artıq bir proses deyil, bir nəticədir.
Üçüncüsü və ən maraqlısı, arşınlama sözü bəzi hallarda daha geniş məcazi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, "məsələni arşınlamaq" ifadəsi məsələnin hər tərəfini, hər detalını diqqətlə araşdırmaq, təhlil etmək və qiymətləndirmək mənasını verir. Bu, arşınla ölçmənin dəqiqliyindən ilham almış, daha geniş bir məcazi mənadır. Bu, obyektin sadəcə ölçülməsini deyil, onun hərtərəfli təhlilini və qiymətləndirilməsini əks etdirir.
Beləliklə, arşınlama, sadə bir ölçmə əməliyyatından daha çox, tarixi, mədəni və hətta məcazi mənaları özündə birləşdirən zəngin bir sözdür.