izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aşağı-yuxarı zərfi, bir şeyin dəqiq miqdarını və ya ölçüsünü bildirmədən, təxmini bir qiymətləndirməni ifadə etmək üçün işlədilir. "Artıq-əskik", "az-çox", "təqribən" sözləri ilə sinonimdir. Bu zərf, nitqin dəqiqlik səviyyəsini azaldaraq, daha qeyri-rəsmi və təbii bir dil tərzi yaradır.

Aşağı-yuxarı ifadəsinin işlənməsi, kontekstdən asılı olaraq, həm miqdar, həm də zaman, həmçinin keyfiyyət üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, "Aşağı-yuxarı on nəfər gəldi" cümləsində dəqiq say bildirilmir, təxminən on nəfər olduğunu ifadə edir. Eyni zamanda, "Aşağı-yuxarı bir saatdan sonra qayıdacağam" cümləsində dəqiq vaxt deyil, təqribən bir saat müddət nəzərdə tutulur. Hətta keyfiyyət baxımından da işlənə bilər: "Aşağı-yuxarı bərabər paylandı" cümləsi, paylanmanın mükəmməl bərabər olmadığını, amma təxminən bərabər olduğunu göstərir.

Aşağı-yuxarı sözünün mənası, rus dilindəki "примерно" (primerno) və ya ingilis dilindəki "approximately" sözlərinin mənasına uyğundur. Bu, danışan şəxsin dəqiq məlumatın əhəmiyyətini azaltmasını, təxminə əsaslanan bir ifadəni üstün tutmasını göstərir. Misal cümlədəki "Aşağı-yuxarı danışmağına əhəmiyyət verən olmadı" ifadəsi də bunun bariz nümunəsidir. Burada danışanın dəqiq və səlis danışmasına diqqət edilmədiyini, təqribən nə danışdığının önəmsiz olduğunu bildirir.

Ümumiyyətlə, aşağı-yuxarı zərfi dilin səlisliyini və təbiiyyətini artıran, məlumatın dəqiqliyindən daha çox ümumi mənzərəni vurğulayan bir vasitədir. Bu, danışıq dilində daha çox işlənsə də, yazılı dilə də uyğunlaşdırıla bilir, xüsusən də qeyri-rəsmi yazı üslubunda.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz