Aşılamaq (f.): Tibbdə aşılamaq termini, bir xəstəliyin qarşısını almaq və ya artıq başlamış bir xəstəliyin müalicəsini dəstəkləmək məqsədilə bədənə xüsusi hazırlanmış bir maddənin – aşı və ya peyvəndin – yeridilməsi prosesini ifadə edir. Bu proses, immunitet sisteminin müəyyən bir xəstəliyə qarşı müdafiə mexanizmini inkişaf etdirməsinə imkan verir. Aşı maddəsi, adətən zəiflədilmiş və ya öldürülmüş mikroorqanizmlər, onların hissələri və ya toksinləri ola bilər. Bədənin bu maddəyə reaksiya verərək ona qarşı antikorlar istehsal etməsi, gələcəkdə həmin xəstəliyə yoluxma riskini əhəmiyyətli dərəcədə azaldır və ya tamamilə aradan qaldırır.
Aşılamanın tarixi qədim zamanlara gedib çıxsa da, müasir aşılama texnologiyaları 18-ci əsrdə Edvard Cennər tərəfindən inkişaf etdirilmiş çiçək aşılaması ilə başlamışdır. Bu kəşf, milyonlarla insanın həyatını xilas etmiş və insanlığın sağlamlığına böyük töhfə vermişdir. Bu gündən etibarən, polio, qızılca, qırmızıca, kabak və digər bir çox təhlükəli xəstəliklərə qarşı aşılar inkişaf etdirilmiş və geniş miqyasda tətbiq olunmuşdur.
Aşılama, yalnız fərdi səviyyədə deyil, həm də ictimai səhiyyənin vacib bir tərkib hissəsidir. Kütləvi aşılama proqramları, xəstəliklərin yayılmasının qarşısını almaqda, epidemiyaların qarşısını almaqda və əhalinin ümumi sağlamlığını yaxşılaşdırmaqda mühüm rol oynayır. Müasir aşılama, elmi tədqiqatlar və texnologiyaların inkişafı sayəsində daim təkmilləşir və daha təhlükəsiz və effektiv hala gətirilir. Lakin, aşılama ilə bağlı yayılan yanlış məlumatların və miflərin təsirinin azaldılması da çox önəmlidir.
Qısaca desək, aşılama, insan sağlamlığının qorunması və xəstəliklərin qarşısının alınması üçün ən effektiv və təhlükəsiz üsullardan biridir. Bu, həm fərdi, həm də ictimai səviyyədə sağlamlığın qorunmasında mühüm rol oynayan bir tibbi müdaxilədir və elmin insanlığa ən böyük töhfələrindən biri sayıla bilər.