Vaksın (latınca vacca - inək sözündən törəmədir) tibbdə yoluxucu xəstəliklərə qarşı immunitet (müqavimət qüvvəsi) yaratmaq üçün insan və ya heyvan orqanizminə yeridilən bioloji preparatdır. Bu preparatlar zəiflədilmiş və ya öldürülmüş mikroorqanizmlər (bakteriyalar, viruslar), onların toksinləri və ya antigenləri (immunoloji reaksiya doğuran maddələr) ehtiva edir. Vaksın orqanizmə yeridildikdən sonra immun sistemini həmin xəstəliyin törədicisinə qarşı antikorlar istehsal etməyə təhrik edir. Bu antikorlar gələcəkdə həmin xəstəliyin törədicisi ilə təmasda olduqda orqanizmi qoruyur və xəstəliyin inkişafını maneə törədir və ya əhəmiyyətli dərəcədə yüngülləşdirir.
Vaksınların tərkibi və hazırlanma üsulları fərqli ola bilər. Məsələn, bəzi vaksınlar canlı, lakin zəiflədilmiş mikroorqanizmlərdən, digərləri isə öldürülmüş mikroorqanizmlərdən, subunit vaksınlar isə mikroorqanizmin yalnız müəyyən hissələrindən (məsələn, zülal və ya polisakkarid antigenlərindən) hazırlanır. Həmçinin, genetik mühəndislik üsullarından istifadə edilərək hazırlanan rekombinant vaksınlar da mövcuddur. Vaksınların effektivliyi və təhlükəsizliyi klinik sınaqlardan keçdikdən sonra təsdiq edilir və istifadəyə buraxılır.
Vaksınların tətbiqi sayəsində bir çox yoluxucu xəstəliklər, o cümlədən çiçək, polio, qızılca, qırmızıca, kabak və s. aradan qaldırılmış və ya onların yayılması əhəmiyyətli dərəcədə azaldılmışdır. Bununla belə, hər hansı bir vaksının tətbiqi öncə həkimlə məsləhətləşməyi tələb edir, çünki bəzi hallarda allergik reaksiyalar və digər yan təsirlər müşahidə oluna bilər. "Aşı" sözü vaksın üçün sinonim olaraq işlədilir və əsasən gündəlik danışıq dilində daha çox istifadə olunur.
Misal cümlələr:
1. Uşaqlar üçün qızılca, qırmızıca və kabak vaksınları təyin edildi.
2. Gripə qarşı hər il yeni vaksınlar hazırlanır.
3. Tibbi işçilər Covid-19-a qarşı vaksınların effektivliyini araşdırırlar.
4. Ana uşağını həkimə aparıb aşı etdirdi. (burada "aşı" sözü "vaksın"ın sinonimi olaraq işlənir)