izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Aşınma, bir səthin kimyəvi reaksiyalar və ya mexaniki təsirlər nəticəsində tədricən itirilməsi və ya dəyişməsi prosesidir. Bu proses, səthin materialının tərkibinin, formasının və ya xüsusiyyətlərinin dəyişməsi ilə nəticələnə bilər. Aşınma prosesi çox müxtəlif səbəblərdən baş verə bilər və təbiətdə geniş yayılmışdır.

Aşınmanın ən ümumi səbəblərindən biri eroziyadır. Eroziya, su, külək, buz və ya digər təbii hadisələr nəticəsində səthin materialının yuyulması və ya uçub aparılması prosesidir. Məsələn, çayların və dənizlərin sahillərinin aşınması, küləyin səhralarda qumları uçurması və ya buzlaqların qayaları aşındırması eroziyanın nəticəsidir. Bu proseslər təkcə səthlərin formasını dəyişdirmir, həm də ətraf mühitin digər komponentlərinə təsir göstərir, çünki aşınmış material ətrafa yayılır və torpaq, su və hava keyfiyyətinə təsir edir.

Aşınma, həmçinin kimyəvi reaksiyalar nəticəsində baş verə bilər. Məsələn, turşulu yağışlar, metalların paslanması və ya daşların kimyəvi parçalanması kimyəvi aşınmaya misaldır. Bu reaksiyalar səthdə çuxurların əmələ gəlməsinə, rəng dəyişikliyinə və ya materialın zəifləməsinə səbəb olur. Kimyəvi aşınma, ətraf mühitin çirklənməsi ilə daha da sürətlənə bilər.

Mexaniki aşınma isə, səthə fiziki təsirlər nəticəsində baş verir. Məsələn, sürtünmə, zərbə və ya təzyiq səthdə cızıqlar, çuxurlar və ya digər fiziki deformasiyaların yaranmasına səbəb olur. Yüksək sürətlə hərəkət edən suyun qayaları aşındırması, qum fırtınalarının bina divarlarını aşındırması və ya yollarda maşınların təkərlərinin sürtünməsi mexaniki aşınmaya misaldır. Bu növ aşınma, əşyaların aşınmasına, köhnəlməsinə və istifadə müddətinin qısaldılmasına səbəb olur.

Beləliklə, "aşınmaq" termini sadəcə çuxurlanmaq və ya oyulmaqdan daha çox geniş bir prosesi əhatə edir və həm təbii, həm də süni amillərin səthlərin dəyişməsinə necə təsir etdiyini izah edir. Bu proseslərin başa düşülməsi, müxtəlif sahələrdə, o cümlədən inşaat, materiallar elmi və geoloji tədqiqatlarda çox əhəmiyyətlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz