Atəşzəban (fars. اتش زبان) sözü, fars dilindən gələrək, əslində "odlu dil" mənasını verir. Bu, sadəcə "ağzından od tökülən" deyil, daha çox təsirli, hətta valehedici nitq qabiliyyətinin metaforik təsviridir. Atəşzəban olan şəxs, sözləri ilə dinləyiciləri heyran edir, onları həyəcana gətirir, fikirlərini dəyişə bilir və ya hərəkətə keçirməyə sövq edir. Onun nitqi sanki od kimi, şiddətli, qızğın və parıltılıdır.
Bu söz, sadəcə yaxşı natiq olmaqdan daha çox şey ifadə edir. Yaxşı natiq informasiyanı aydın və məntiqli şəkildə çatdıra bilsə də, atəşzəban sözlərinin arxasında güclü emosiyalar, canlı təsvirlər və qüdrətli bir təsir qüvvəsi vardır. O, sözləri ilə həm ruhları qızdıra, həm də onları titrədə bilər. Hətta qəzəb və qorxu kimi güclü hissləri də öz nitqinin vasitəsi ilə idarə edə bilir.
Tarix boyu çoxlu sayda atəşzəban olmuşdur. Böyük siyasi liderlər, məşhur yazıçılar, nüfuzlu dini xadimlər və bacarıqlı oratorlar öz nitqləri ilə tarixə iz salmış, cəmiyyətləri formalaşdırmış, hərəkatlar yaratmış və müharibələrə səbəb olmuşlar. Onların hamısının ortaq cəhəti isə sözlərinin təsir gücü, yəni atəşzəbanlıq qabiliyyətidir.
Beləliklə, atəşzəban sözü, sadəcə bir epitet deyil, şəxsiyyətin öyrənilməsi üçün maraqlı bir tədqiqat mövzusudur. Bu sözün tədqiqi, insan nitqinin gücünü və təsirini, eləcə də dilin siyasi, sosial və mədəni həyatdakı rolunu anlamaq üçün əhəmiyyətlidir.