izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Atribut (latınca attributum – əlavə edilmiş şey, xassə) fəlsəfədə bir hadisənin, obyektin və ya varlığın ayrılmaz, daimi və əsas xassəsi, onun təbiətinin tərkib hissəsi kimi başa düşülür. Bu, sadəcə bir xüsusiyyət deyil, həmin hadisənin mahiyyətinə daxil olan, ondan ayrılmaz olan bir əlamətdir. Atribut olmadan həmin hadisəni təsəvvür etmək mümkün deyil.

Məsələn, hərəkət materiyanın atributudur. Bu o deməkdir ki, materiya hərəkətsiz ola bilməz; hərəkət onun varlığının vacib şərtidir. Materiyanın təbiətinin özü hərəkətə əsaslanır. Hərəkəti ondan ayırıb düşünmək mümkün deyil, çünki bu, onun mahiyyətinin özüdür. Eyni məntiqə əsasən, düşünmə insanın atributudur – düşünmə qabiliyyəti insanın varlığının ayrılmaz hissəsidir. Ancaq buraya diqqət yetirmək vacibdir ki, atribut, obyektə sadəcə əlavə edilmiş bir xüsusiyyət deyil, onun mahiyyətinə daxil olan və onu müəyyən edən bir əlamətdir.

Atribut anlayışı müxtəlif fəlsəfi məktəblərdə fərqli şəkildə şərh olunsa da, əsas mahiyyəti – hadisənin ayrılmaz xassəsi olması – dəyişməz qalır. Bu anlayış metafizika, ontologiya və digər fəlsəfi sahələrdə geniş istifadə olunur və obyekt və hadisələrin təbiətini dərk etməkdə mühüm rol oynayır. Atribut anlayışı vasitəsilə biz varlıqların mahiyyətini daha dərindən başa düşməyə çalışırıq və onların bir-birindən necə fərqləndiyini müəyyənləşdiririk.

Qeyd etmək vacibdir ki, atribut anlayışı fəlsəfədən kənarda da, məsələn, kompüter elmində (məlumat bazalarında obyektlərin xüsusiyyətlərinin təsvir olunması üçün) istifadə olunur. Lakin bu kontekstdə atributun mənası fəlsəfi mənadan fərqlənir, daha çox texniki bir məna daşıyır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz