Avanqardlıq termini, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə "qabaqcıllıq" və ya "rəhbərlik" kimi izah olunsa da, mənası daha zəngin və çoxşaxəlidir. Sadəcə öncülük etmək deyil, həm də müəyyən bir ideyanı, hərəkatı və ya dəyəri cəmiyyətə təqdim edən, onu qəbul etdirməyə çalışan və bunun üçün mübarizə aparan bir qrupun və ya şəxsin fəaliyyətini ifadə edir.
Avanqardlıq, hər şeydən əvvəl, yenilikçilik və dönüştürücülük ruhunu özündə ehtiva edir. Bu, mövcud qaydaları, normaları və ənənələri sorğulayan, onları köhnəlmiş hesab edən və əvəzinə yeni, daha mükəmməl və ictimai tərəqqiyə yönəlmiş bir sistem təklif edən bir yanaşmadır. Avanqard hərəkətlər, tez-tez cəsarətli, riskli və hətta mübahisəli olurlar, çünki mövcud quruluşa meydan oxuyurlar.
Tarix boyu müxtəlif sahələrdə, o cümlədən incəsənətdə, siyasətdə, elmdə və texnologiyada avanqard hərəkatlar müşahidə olunub. Məsələn, modernist incəsənət hərəkatı, sosialist inqilabları və ya kompüter texnologiyalarının inkişafı avanqardlığın parlaq nümunələridir. Bu hərəkatların ümumi xüsusiyyəti, mövcud paradigmaları alt-üst edərək gələcəyə yönəlmiş dəyişikliklər yaratmaq cəhdləridir.
İşçi sinfinin avanqardlıq rolu anlayışı da bu kontekstdə daha aydın başa düşülür. Marksist nəzəriyyəyə görə, işçi sinfi, kapitalist sisteminə qarşı mübarizə aparan və sosializmə keçidi təmin edən qüvvədir. Avanqard rolunu oynayan kommunist partiyası isə bu mübarizəni rəhbərlik edir və işçi sinfini sosialist inqilabına yönəldir. Bu tərif tarixi kontekstdə daha yaxşı başa düşülür və müxtəlif siyasi və ideoloji yanaşmaları əks etdirə bilər.
Nəticə olaraq, avanqardlıq sadəcə qabaqcıllıq deyil, cəsarətli yenilikçilik, radikal dəyişikliklərə səy göstərmək və cəmiyyətin inkişafına yönəlmiş bir hərəkatın liderliyini ifadə edən daha mürəkkəb bir anlayışdır.