izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Önçülük sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "bir işə, hadisəyə, prosesə başlanğıc olma, rəhbərlik etmə, təşəbbüskar olma" kimi izah edilir. Lakin bu izah kifayət qədər dəqiq və əhatəli deyil. Daha dəqiq və geniş izah üçün sözün etimologiyasına və kontekstlərə baxmaq lazımdır. "Ön" və "çülük" morfemlərindən əmələ gəlmiş bir söz olaraq, "öncə olmaq", "qabaqda getmək" mənasını ifadə edir. Lakin bu sadəcə leksik mənasıdır. Praktikada önçülük daha çox mürəkkəb bir sosial və ya ictimai prosesi, bir hərəkatı, bir inkişafı və ya yeni bir əsər və kəşfin meydana gəlməsini ehtiva edir.

Önçülük, sadəcə bir hadisəyə başlamaq deyil, həm də o hadisənin gedişatına yön verən, onu istənilən nəticəyə doğru aparan fəaliyyəti əhatə edir. Bu, həm fərdlər, həm də qruplar tərəfindən həyata keçirilə bilər. Məsələn, "elmin inkişafında önçülük edən alimlər", "milli azadlıq hərəkatında önçülük rolunu oynayan şəxslər" kimi ifadələrdə önçülük, yalnız başlanğıcda deyil, həm də prosesin davamlılığında və nəticəsində böyük rol oynayan fəaliyyəti ifadə edir. Bu mənada önçülük, rəhbərlikdən, liderlikdən fərqli olaraq, daha geniş mənada prosesə təkan verən, onu yönləndirən, formalaşdıran fəaliyyəti özündə əks etdirir.

Önçülük, həmçinin təşəbbüskarlıq və yenilikçiliklə sıx bağlıdır. Bir çox hallarda önçülük edən şəxs və ya qrup risk götürməli, yeni yollar axtarmalı, müqavimətlə qarşılaşmalıdır. Bu səbəbdən önçülük həm də cəsarət, qətiyyət, inam tələb edən bir fəaliyyətdir. Məlumat texnologiyaları sahəsindəki önçülük, bir kəşfin edilməsi və tətbiqi deyil, eyni zamanda bu kəşfin, texnologiyanın ictimai həyatda yayılmasını, qəbul edilməsini təmin etməyi də özündə ehtiva edir.

Qısacası, önçülük, sadə bir başlanğıc deyil, bir prosesin başlanğıcından sonuna qədər onun inkişafına, yayılmasına və nəticəsinə təsir edən aktiv, yönləndirici və təşəbbüskar bir fəaliyyətdir. Bu fəaliyyət həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə həyata keçirilə bilər və müxtəlif sahələri əhatə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz