Avtoportret [yun. auto və fr. portrait] – rəssamın özünün, öz əli ilə yaratdığı təsviridir. Sadəcə bir şəkil deyil, rəssamın özünə, öz dünyagörüşünə, öz daxili aləminə açılan bir pəncərədir. Bu, özünü ifadə etmənin, öz varlığını əbədiləşdirməyin ən güclü və səmimi vasitələrindən biridir. Avtoportretdə rəssam özünü yalnız fiziki olaraq deyil, həm də emosional və psixoloji cəhətdən təsvir edə bilir. Onun gözlərindən, mimikasından, bədən dilindən, seçdiyi rənglər və kompozisiyadan dərin mənalar oxumaq olar.
Avtoportret sadəcə bir portret janrı deyil, həm də rəssamın öz yaradıcılığının, həyatının, hətta müəyyən tarixi dövrün güzgüsüdür. O, rəssamın özünə və dünyaya olan münasibətini, özünü necə qəbul etdiyini, hansı ideallara və dəyərlərə sahib olduğunu əks etdirir. Bir çox avtoportretlər rəssamın özünü müəyyən bir rol, vəziyyət və ya emosional halda təsvir etməsinə imkan verir. Bu, rəssamın özünün həyatının və yaradıcılığının tərcümeyi-halıdır.
Tarix boyu çoxlu sayda avtoportretlər yaradılıb, amma bəziləri öz dərinliyi, ifadəliliyi və texniki mükəmməlliyi ilə seçilir. Məsələn, Rembrandt van Reynin avtoportretləri öz ifadə qüvvəsi və psixoloji dərinliyi ilə dünya rəssamlığının zirvələrindən hesab olunur. Onun avtoportretləri sadəcə özünün fiziki görünüşünü deyil, həm də daxili dünyasını, yaşantılarını, düşüncələrini, hətta yaşından asılı olaraq özünün dəyişən mənəvi halını təsvir edir.
Beləliklə, avtoportret rəssamın özü tərəfindən yaradılmış bir şəkil olmaqdan daha çoxdur. O, rəssamın özünü ifadə etmək üçün istifadə etdiyi güclü bir vasitədir, bir özəl və əhəmiyyətli sənət əsəridir.