Portret [fr. portrait] – Rəssamlıq, heykəltəraşlıq və ya digər təsviri incəsənət növlərində, bir şəxsin və ya bir qrup insanın fiziki görünüşünü, xarakterini və ya hətta daxili aləmini əks etdirən bədii əsərdir. Bu əsər sadəcə fiziki oxşarlığa deyil, həm də şəxsin fərdi xüsusiyyətlərinin, əhval-ruhiyyəsinin və sosial statusunun ifadəsinə yönəlir. Portretlər yalnız insanları deyil, həmçinin heyvanları da təsvir edə bilər, bu halda şəxsin və ya heyvanın xarakteristik xüsusiyyətlərinin vurğulanması əsas məqsəd olur.
Portret anlayışı rəssamlığın tarix boyu təkamül etmişdir. Qədim Misir, Yunanıstan və Roma dövründən başlayaraq, portretlər müxtəlif üslublarda və texnikalarda yaradılmışdır. Klassik portretlər idealizasiyaya və fiziki oxşarlığa önəm verirdisə, sonrakı dövrlərdə, məsələn, Renesans dövründə, psixoloji dərinliyə və şəxsin daxili aləminin ifadəsinə daha çox əhəmiyyət verilmişdir. Barok, Rokoko, Realizm, İmpressionizm və digər sənət axınları portret janrına özünəməxsus töhfələr vermiş, yeni ifadə vasitələri və texnikaları əlavə etmişdir.
Portretlərin müxtəlif növləri mövcuddur: tam boy portretlər, yarım boy portretlər, büst portretlər (yalnız baş və çiyinlər), miniatür portretlər, qrup portretləri və s. Texnikaya görə portretlər yağlı boya, akvarel, qələm, karandaş, pastel və digər materiallarla çəkilə bilər. Heykəltəraşlıqda isə mərmər, gips, tunc və digər materiallardan istifadə olunur. Fotoqrafiya portret janrına yeni imkanlar açmış və onun inkişafında mühüm rol oynamışdır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Rəssamın çəkdiyi portret çox realistik idi.
- Muzeydəki portretlər şahzadənin həyatının müxtəlif dövrlərini əks etdirirdi.
- Onun portreti bir çox kataloqlarda yer almışdı.
- Qrup portretində bütün ailə üzvləri təsvir olunmuşdu.
- Klassik üslubda çəkilmiş portret sənət əsəri kimi yüksək qiymətləndirilir.