izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ayıqlıq: Sağlam düşüncə və şüur vəziyyəti, həmçinin tam şüurlu olmaq halı. Ayıqlıq, insanın ətraf aləmi dərk etmək, təhlil etmək və məntiqi qərarlar qəbul etmək qabiliyyətinin tam fəaliyyət göstərməsi deməkdir. Bu, nəinki alkoqol və ya digər narkotik maddələrin təsirindən azad olmağı, həmçinin emosional tarazlığı və sağlam düşüncə tərzinin mövcudluğunu da əhatə edir. Həssaslıq və özünü idarəetmə qabiliyyəti də ayıqlığın tərkib hissələridir. Ayıqlıq, həm fizioloji, həm də psixoloji bir vəziyyətdir.

Misal olaraq, mətninizdəki "yarı huş və yarı ayıqlıq aləmində" ifadəsi, insanın tam şüurlu olmadığını, ayıqlığının qismən pozulduğunu göstərir. Bu vəziyyətdə şəxs ətraf aləmi qəbul edə, anlaya və ya ona münasibət bildirə bilmir. Belə bir vəziyyətin səbəbi müxtəlif amillərdən, o cümlədən yuxu çatışmazlığından, xəstəlikdən, zədələnmədən, yaxud da psixoaktiv maddələrin təsirindən irəli gələ bilər. Yarı ayıqlıq halı, tam ayıqlıq və huşsuzluq arasındakı keçid mərhələsi kimi də qəbul oluna bilər.

Maraqlı bir nüans da odur ki, "ayıqlıq" sözü yalnız fiziki vəziyyəti deyil, həm də mənəvi-etik bir vəziyyəti ifadə edə bilər. Məsələn, "mənəvi ayıqlıq" ifadəsi insanın hərəkətlərinə, qərarlarına və düşüncələrinə qarşı tənqidi, obyektiv və məsuliyyətli yanaşmasını ifadə edir. Bu mənada ayıqlıq, yalanlardan, aldanmalardan və manipulyasiyalardan uzaq durmağı və həqiqəti görmə qabiliyyətini də ehtiva edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz