Azadə sözü, Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən "azad" sözünün 1-ci mənasına istinad edilir. Lakin bu izahı daha genişləndirərək, sözün əsl mahiyyətini və poetik kontekstindəki əhəmiyyətini vurğulaya bilərik. Sadəcə "azad" demək kifayət deyil, çünki "azadə" daha çox bir həyat tərzini, bir ruhi vəziyyəti ifadə edir.
Birinci mənada "azadə", fiziki məhdudiyyətlərdən azad olmaq, əsirlikdən, köləlikdən xilas olmaq deməkdir. Bu, həm də siyasi azadlıq, müstəqillik mənasını da ehtiva edə bilər. Ancaq "azadə" sözü sadəcə fiziki azadlıqdan daha dərin bir məna daşıyır. O, ruhun, qəlbin azadlığını, düşüncənin sərbəstliyini ifadə edir. Bir azadə insan, düşüncələrini, hisslərini sərbəst ifadə edə bilən, özünü heç bir qəlibə salmayan, özünəməxsus bir şəxsiyyətdir.
Misal olaraq verilən şeir parçası ("Aşiq azadə gərəkdir ki, dönər zindanə; Bərgigüldən ola gər bülbüli-şeydayə qəfəs") bu mənanı gözəl şəkildə əks etdirir. Burada "azadə" olan aşiq, hətta məhəbbət zindanında olsa belə, ruhen azaddır. Qəfəsdə olan bülbül kimi, məhdudiyyətlərə baxmayaraq, öz eşqini, öz səsini sərbəst ifadə edir. Beləliklə, "azadə" sözü, fiziki məkanın məhdudiyyətlərindən asılı olmayaraq, ruhi azadlıq və sərbəstliyə vurğu edir.
Ümumiyyətlə, "azadə" sözü, yalnız bir lüğət mənasından daha çox, bir duyğu, bir həyat fəlsəfəsi, bir idealı ifadə edir. O, həm də cəsarət, mübarizə ruhu, özünə inam və sərbəst düşüncənin simvoludur. Bu sözün poetik kontekstdə istifadəsi, onun mənasını daha da zənginləşdirir və onu sadəcə bir sinonimdən daha əhəmiyyətli hala gətirir.