Sərbəstləşmə: "Sərbəstləşmək" fellərindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, bir şeyin və ya birinin əsirlikdən, məhdudiyyətdən, asılılıqdan azad olmasını, müstəqillik qazanmasını bildirir. Bu, istər fiziki, istərsə də mənəvi, siyasi, iqtisadi və ya sosial bir azadlıq ola bilər. Məsələn, bir ölkənin müstəqillik qazanması, bir insanın əsirlikdən azad olması, bir fikrin təzyiq altında olmaqdan çıxması sərbəstləşmə hadisəsinə nümunədir.
Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilər. Məsələn, "sənətkarın sərbəstləşməsi" deyəndə, yaradıcılıqda, təzyiq və məhdudiyyətlərdən azad olaraq sərbəst ifadə etmə imkanının əldə olunması nəzərdə tutulur. "İqtisadi sərbəstləşmə" ifadəsi isə bazar iqtisadiyyatının inkişafı, dövlət nəzarətindən azadlıq, rəqabət mühitinin güclənməsi kimi mənaları ehtiva edir. "Siyasi sərbəstləşmə" isə demokratikləşmə prosesləri, siyasi azadlıqların genişlənməsi, totalitar rejimdən uzaqlaşma kimi mənalara malikdir.
Etimoloji baxımdan, "sərbəst" sözü fars mənşəlidir və "özünə sahib olan", "bağımsız" mənalarını verir. "-ləşmə" isə Azərbaycan dilində isim düzəldən əlavədir, hərəkət və ya hal bildirən ismi meydana çıxarır. Beləliklə, "sərbəstləşmə" sözü özünün etimoloji köklərindən də gördüyümüz kimi, bir azadlıq, müstəqillik, əsirlikdən azad olma prosesini bildirir.
Cümlə içərisində istifadə nümunələri:
- Ölkəmizin müstəqilliyi, uzun illər sonra əldə edilmiş bir sərbəstləşmə idi.
- Qadınların cəmiyyətdəki sərbəstləşməsi üçün uzun müddət mübarizə aparılmışdır.
- Sənətin sərbəstləşməsi yeni yaradıcılıq dalğasının yaranmasına səbəb oldu.
- İqtisadi sərbəstləşmə prosesinin müsbət nəticələri müşahidə olunur.
- Əsirlikdən sonra yaşadığı sərbəstləşmə ona yeni həyat verdi.