izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Badə (fars. باده) sözü Azərbaycan dilində əsasən iki əsas mənaya malikdir. Birinci və daha çox yayılmış mənası şərab, çaxır deməkdir. Bu mənada badə, xüsusilə də şairanə ifadələrdə, içkidən zövq almaq, xoş əhval-ruhiyyə yaratmaq anlayışını da özündə ehtiva edir. Şərabın özəl bir növü, keyfiyyətli və ləzzətli bir içki kimi də qəbul edilə bilər. Məsələn, "badə düşkünü" ifadəsi, şərabı çox sevən, onun həvəskarını bildirir.

İkinci mənası isə şairdir. Bu, daha az yayılmış, köhnəlmiş bir istifadədir. Fars dilindən gələn bu məna, şərabın şairlərin ilham mənbəyi olması ilə əlaqələndirilə bilər. Şərabın yaradıcılığa təsiri, emosional vəziyyətə təsiri nəzərə alınaraq, şairlər tez-tez əsərlərində badəni bir simvol kimi işlədirlər. Beləliklə, badə həm şairin özü, həm də onun ilhamını simvollaşdırır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, Fars dilindən gəldiyini görürük. Farsca "badə" sözü, özündə xoş ətir, ləzzət və coşğu hisslərini ehtiva edir. Bu sözün Azərbaycan dilinə keçməsi və iki məna qazanması, onun mədəni və ədəbi kontekstindəki önəmini vurğulayır. Ədəbiyyatımızda tez-tez rast gəldiyimiz "badəni eldən nihan içər" misalı kimi ifadələr, sözün həm məcazi, həm də həqiqi mənasını göz önünə gətirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz