izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bağdatı (is. [xüs. is.-dən]): Bu termin, Azərbaycan memarlığında və inşaatında özünəməxsus bir yeri olan, əsasən köhnə tikililərdə rast gəlinən bir konstruksiya elementini ifadə edir. Əvvəlki tərifdə qeyd edildiyi kimi, bağdatı əsasən iki əsas mənada işlədilir:

1. Suvaqla suvanmış tavan, səqf: Bağdatı, sadəcə suvanmış bir tavan və ya səqf demək deyil. O, daha çox bədii və funksional bir bütövlüyü təmsil edir. Suvaq işinin keyfiyyəti, tavanın naxışları, istifadə olunan materialların növü – bütün bunlar bağdatının ümumi görünüşünü və təsirini müəyyən edir. “Otağın bağdatısı uçulmuşdur” ifadəsi, sadəcə suvağın düşməsini deyil, bəlkə də əsrlərin tarixini, sənətkarın əməyini əks etdirən bir estetik və funksional elementin məhv olmasını bildirir.

2. Suvağı saxlamaq üçün arakəsmə divarlara və tavana vurulan ensiz ta: Bu ikinci məna, bağdatının konstruksiya xüsusiyyətlərini daha aydın şəkildə ifadə edir. Suvağın təbii olaraq düşməsinin qarşısını almaq üçün, divarlar və tavan arasına vurulan bu nazik taxta və ya bənzər materiallardan düzəlmiş ensiz taxtalar, suvağın dayanıqlı olmasını təmin edir. Bu, sadəcə bir estetik element deyil, eyni zamanda funksional bir detal olaraq da mühüm rol oynayır. Yəni, bağdatı, suvağın yalnız görünüşünü yaxşılaşdırmaqla yanaşı, onun uzunmüddətli saxlanmasına da kömək edir.

Qısacası, bağdatı sözü, Azərbaycan memarlıq leksikonunda sadə bir termin olmaqdan kənara çıxaraq, tarixi, estetik və funksional dəyəri olan bir anlayışı təmsil edir. Onun mənasını başa düşmək üçün, sadəcə sözün tərifini bilmək yetərli deyil, eyni zamanda tarixi kontekstini və memarlıq baxımından əhəmiyyətini də nəzərə almaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz