izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Baxdırmaq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında bir neçə məna çalarında istifadə olunan maraqlı bir feildir. Əsasən iki əsas məna daşıyır, ancaq kontekstdən asılı olaraq bu mənalar daha da incəliklərlə zənginləşə bilər.

Birinci mənası, daha geniş yayılmış və intuitiv olaraq anlaşılan mənasıdır: nəzarət etdirmək, göstərmək, baxışa təqdim etmək. Yəni, bir şeyi kiminsə nəzərinə çatdırmaq, ona baxmasını təmin etmək məqsədilə həmin şəxsi o şeyə baxmağa məcbur etmək və ya icazə vermək deməkdir. Misal üçün, "Rəsm əsərini ekspertə baxdırdım" ifadəsində "baxdırmaq" sözü rəsm əsərinin ekspert tərəfindən nəzərdən keçirilməsini ifadə edir. Bu mənada "baxdırmaq" feili passiv mənada istifadə olunur, yəni əşyanın özü deyil, onu göstərən şəxs aktiv rol oynayır.

İkinci mənası isə daha çox rəsmi və məcazi bir məna daşıyır: müraciət etdirmək, rəy almaq üçün təqdim etmək. Bu mənada, bir şeyi müəyyən bir şəxsə və ya quruma təqdim etmək, onun fikrini, rəyini, qərarını almaq məqsədilə baxılmasını tələb etmək nəzərdə tutulur. Məsələn, "Kitabın müqəddiməsini redaktoray baxdırdım" ifadəsində, müəllifin redaktorun rəyini almaq üçün kitabın müqəddiməsini ona təqdim etməsi nəzərdə tutulur. Bu kontekstdə "baxdırmaq" yalnız göstərmək deyil, həm də rəy almaq, təsdiq etdirmək mənasını da özündə ehtiva edir.

Beləliklə, "baxdırmaq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında hər iki mənada bir şeyin nəzərdən keçirilməsi, yoxlanılması və ya təsdiqlənməsi üçün bir başqasına təqdim edilməsi fikri dayanır. Bu sözün istifadəsi nitqi daha da ifadəli və dəqiq edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz