Bakteriologiya [yun. bakterion – çöp, çubuq + logos – elm] – bakteriyaların quruluşu, fiziologiyası, genetikası, sistematikası, ekologiyası, patogenliyini (xəstəlik törətmə qabiliyyətini) və onlarla mübarizə üsullarını öyrənən elm sahəsidir. Mikrobiologiyanın mühüm bir hissəsini təşkil edən bakteriologiya, görünməyən dünyanın bu kiçik, lakin güclü sakinlərinin həyatının bütün aspektlərini araşdırır.
Bakteriyaların əksəriyyəti insan, heyvan və bitki həyatı üçün zərərsizdir, hətta bəziləri faydalıdır. Məsələn, bağırsaq florasının bir hissəsi olan bakteriyalar həzm prosesində iştirak edir və bəzi vitaminlərin sintezini təmin edir. Lakin bəzi bakteriyalar xəstəlik törədə bilir və bu səbəbdən bakteriologiya, infeksiyaların diaqnostikası və müalicəsi üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Antibiotiklər kimi bakteriyalarla mübarizədə istifadə olunan dərmanların inkişafı da bakterioloji tədqiqatlara əsaslanır.
Bakteriologiya tədqiqatları yalnız tibb sahəsində deyil, kənd təsərrüfatı, əczaçılıq, sənaye və ekologiya kimi müxtəlif sahələrdə də tətbiq olunur. Məsələn, biotexnologiya sənayesində bakteriyalar genetik mühəndisliyin vasitəsi ilə faydalı maddələrin (məsələn, insulin) istehsalı üçün istifadə olunur. Ekologiya baxımından isə torpaqdakı bakteriyaların maddələr dövranında rolu və tullantıların təmizlənməsindəki əhəmiyyəti araşdırılır.
Qısacası, bakteriologiya görünməz dünyanı anlamaq, insan sağlamlığını qorumaq və müxtəlif sahələrdə texnoloji tərəqqini təmin etmək üçün zəruri olan fundamental bir elmdir. Bu elm sahəsi daim inkişaf edir və yeni kəşflər bakteriyaların sirrlərini açmağa və onlardan daha səmərəli istifadə etməyə imkan verir.