Bal – Arıların çiçək nektarından və bəzi bitkilərin şirin şirələrindən hazırladıqları qatı, şirin, yapışqan bir maddədir. Bu mürəkkəb və təbii qida məhsulu yalnız arılar tərəfindən istehsal edilir və unikal tərkibinə görə çox qiymətləndirilir. Arılar çiçəklərdən topladıqları nektarı öz bal kisələrində fermentasiyaya uğradaraq suyunun bir hissəsini buxarlandırır və sonra peyvəzə yığırlar. Peyvəzdəki bal pətəklərdə saxlanılır və arılar onu pətəyin divarlarını mumla möhürləyərək qoruyurlar.
Balın tərkibi toplandığı çiçəklərin növündən asılı olaraq dəyişir. Lakin əsasən fruktoza, qlükoza, sukroza və digər şəkərlərdən, həmçinin vitaminlər, minerallar, fermentlər və antioksidanlardan ibarətdir. Bu təbii şəkər mənbəyi bədənimiz tərəfindən asanlıqla həzm olunur və sürətli enerji verir. Balın rəngi, qoxusu və dadı da toplandığı çiçəklərin növündən və coğrafi ərazidən asılı olaraq fərqlənə bilər. Məsələn, yonca balı açıq rəngdə və yumşaq dadlı, kənd balı isə daha qaranlıq və güclü ətirli olur.
Tarix boyu bal yalnız qida məhsulu kimi deyil, həm də dərman məqsədilə istifadə olunmuşdur. Onun antibakterial, antiinflamatuar və yara sağaldıcı xüsusiyyətləri vardır. Müxtəlif mədəniyyətlərdə bal müalicəvi məqsədlər üçün, yaraların müalicəsində, öskürəyin yatırılmasında və digər xəstəliklərin müalicəsində tətbiq olunur. Bal həmçinin kosmetologiya sahəsində də istifadə olunur; dəri və saç baxımı məhsullarının tərkibində rast gəlinir.
Balın istehsalı və arıçılıq qədim zamanlardan bəri mövcuddur və insan həyatında mühüm rol oynamışdır. Arıların təbiətə və insanlara verdiyi fayda qiymətləndirilməzdir. "Bal tutan barmaq yalar" deyimi balın dadının və arıçılığın əməyinin nəticəsinin nə qədər dadlı və qiymətli olduğunu vurğulayır.