Barmaqcıq: Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində "barmaq" sözünün kiçildici şəkilçisi ilə əmələ gəlmiş "barmaqcıq" sözü əsasən kiçik, nazik, incə barmağı ifadə edir. Ancaq bu tərif, sözün bütün mənalı çalarlarını əhatə etmir. Daha dəqiq desək, "barmaqcıq" sözü həm ölçü baxımından kiçikliyi, həm də həssaslığı, zərifliyi ifadə edir. Bir uşağın barmağı kimi, ya da hər hansı bir alətin, mexanizmin incə və həssas hissəsi kimi istifadə oluna bilər.
Məsələn, "uşağın barmaqcığı çox həssasdır" deyərkən, sadəcə barmağın kiçikliyindən deyil, eyni zamanda onun həssaslığından, zərifliyindən bəhs edirik. Yaxud, "saatın barmaqcığı" deyəndə, saatın incə və hərəkətli hissəsindən söhbət gedir. Bu halda, kiçik ölçü ön plana çəkilməsə də, incəlik və dəqiq hərəkət əsas ifadə vasitəsidir. Beləliklə, "barmaqcıq" sözü sadəcə ölçü kateqoriyasını deyil, eyni zamanda toxunma hissi, həssaslıq və zəriflik kimi keyfiyyətləri də əks etdirir.
Sözün metaforik istifadəsi də mümkündür. Məsələn, "o, işə barmaqcıqla yanaşdı" deyərkən, işə səthi, diqqətsiz və ya qeyri-ciddi yanaşma ifadə olunur. Bu halda, "barmaqcıq" sözü azlıq, yetərsizlik və qeyri-kafi səy mənasını da özündə birləşdirir. Beləliklə, "barmaqcıq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar əldə edə bilir.
Nəticə etibarilə, "barmaqcıq" sözü sadəcə "kiçik barmaq" mənasını verməklə kifayətlənmir. O, ölçü, həssaslıq, zəriflik, diqqətsizlik və ya qeyri-kafi səy kimi müxtəlif mənaları özündə birləşdirən çoxcəhətli bir sözdür və onun mənası istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq dəyişir.