izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Basdırılmaq, "basdırmaq" fellindən törəmiş məchul fe'ldir. Əsas mənası, bir şeyin torpağa, quma və ya başqa bir materialın içinə gizlədilməsi, örtülməsi, dəfn edilməsi deməkdir. Bu, cismilərə, əşyalara, hətta bəzən məcazi mənada fikirlərə, xatirələrə də aid edilə bilər.

Daha geniş baxış bu mənanı fərqli kontekstlərdə nümayiş etdirir. Məsələn, bir qəbirin qazılıb ölünün oraya qoyulması və torpaqla örtülməsi fiziki bir basdırılma əməlidir. Bununla yanaşı, qədim bir şəhərin qum altında qalması da basdırılmanın coğrafi bir təzahürüdür. İnsanlar bəzən əşyaları gizlətmək üçün onları basdırırlar - bu halda basdırılma, gizlətmə və mühafizə etmə mənalarını özündə cəmləşdirir.

Məcazi mənada isə, basdırılmaq, bir şeyin unudulması, ört-basdır edilməsi, diqqətdən kənarda qalması mənasını da verə bilər. Məsələn, “köhnə xatirələr zamanla basdırıldı” deyəndə, bu xatirələrin yaddaşdan silinməsini, onlara olan marağın azalmasını ifadə edir. Başqa bir nümunə olaraq, “həqiqəti basdırmaq” ifadəsi həqiqətin gizlədilməsi, əhəmiyyətinin azaldılması deməkdir. Beləliklə, basdırılmaq həm konkret, həm də abstrakt mənalarda işlənə bilən çoxşaxəli bir sözdür.

Maraqlı bir tərəfi də odur ki, basdırılmaq həm passiv (bir kəs tərəfindən basdırılır), həm də aktiv (öz-özünə basdırılır) mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, “qəza yerindəki dəlillər qəsdən basdırıldı” (passiv) və “qorxudan özünü basdırdı” (aktiv) cümlələrində fərqli mənaların ifadə olunduğunu görürük. Bu nüanslar sözün istifadə kontekstindən asılı olaraq dəyişir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz