izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bayaqkı sözü Azərbaycan dilində "bir az əvvəlki", "bir az əvvəl olmuş" mənasında işlənən bir sifətdir. Zamanı göstərən bu söz, hadisənin keçmişə aid olduğunu, lakin çox uzaq olmayan bir zaman kəsiyində baş verdiyini ifadə edir. "Bayaq" sözünün təyini olan "kı" şəkilçisi sözə əlavə olaraq həmin hadisənin qısa müddət əvvəl baş verdiyini vurğulayır. Qrammatik cəhətdən "bəyaz" kimi isimlərdən sifət yaradılmasında olduğu kimi "bəyaz+kı" quruluşuna bənzəyir.

Sözün işlənmə tezliyi gündəlik danışıq dilində olduqca yüksəkdir. "Bayaqkı söhbət", "bayaqkı yağış", "bayaqkı görüş" kimi nümunələrdə olduğu kimi, konkret bir hadisənin qısa müddət əvvəl baş verdiyini bildirir. Bu zaman kəsiyinin uzunluğu subyektivdir və kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, "bəyaqkı yemək" ifadəsi söhbətə bağlı olaraq bir neçə dəqiqə əvvəl yeyilən yeməyi və ya bir neçə saat əvvəl yeyilən yeməyi ifadə edə bilər. Bu səbəbdən də "bayaqkı" sözü zamanın dəqiq ölçülməsindən çox, hadisənin yaxın keçmişə aid olduğunu qeyd etmək üçün işlədilir.

Misal olaraq verilən "[Şahnisə xanım:] Tanrının qüdrətinə şükür! Bayaqkı tufan, indiki gözəlliyə bax! Çəmənzəminli" cümləsində "bayaqkı tufan" ifadəsi, söhbətin baş verdiyi an bir az əvvəl baş vermiş güclü bir tufana işarə edir və bu tufanla indiki sakit və gözəl mənzərənin ziddiyyətini vurğulayır. Burada "bayaqkı" sözü həm də təbiətin dəyişkənliyini və Tanrı qüdrətinin əzəmətini daha gözə çarpan şəkildə təsvir edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz