Bayat sifəti əsasən "köhnəlmiş", "təzəliyini itirmiş" mənasında işlənir. Lakin bu sadə tərif onun zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Bayatlıq, sadəcə köhnəlik deyil, həm də bir növ cansızlaşma, enerjisini itirmə, quruma ilə əlaqələndirilir. Mətndəki "bayat çörək", "bayat xörək", "bayat aş" nümunələri bu mənanı aydın şəkildə göstərir: artıq dadlı olmayan, ləzzətini itirmiş, bəlkə də sərtləşmiş yeməklər.
Bayat sözü, həmçinin bir az da "köhnəlikdən doğan soyuqluq" hissini ifadə edə bilər. Bu, yalnız fiziki köhnəlmə deyil, həm də emosional bir soyuqluq, ruhun cansızlığı ilə əlaqələndirilə bilər. Məsələn, "bayat xəbər" ifadəsi yalnız köhnə xəbəri deyil, həm də onun maraqsızlığını, əhəmiyyətsizliyini də ifadə edir.
Lüğətdə qeyd olunan "quru", "soyuq" kimi əlavə mənalar da bayat sözünün bu çoxşaxəli təbiətini vurğulayır. "Bayat hava" deyəndə, sadəcə köhnə hava deyil, həm də təravətsiz, soyuq, hətta ağır bir hava nəzərdə tutulur. Bu mənaların bir-birinə bağlılığı, bayatlığın zaman keçməklə yanaşı, həyat enerjisinin itkisi ilə də əlaqəli olduğunu göstərir.
Misal olaraq verilən "Hərdən arvadın əlacı kəsilib, gedib Ələsgər ağagildə" cümləsində bayatlığın daha da dərin mənalar kəsb etməsi mümkündür. Burada arvadın əlacsızlığı, həyat enerjisinin tükənməsi "bayat" anlayışı ilə əlaqələndirilə bilər. Ələsgər ağaya getməsi isə bu bayatlıq vəziyyətindən çıxmağa, yenidən canlanmağa doğru atılan bir addım kimi şərh edilə bilər.