izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bayatlıq sözü, Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir termin olub, əsasən bir şeyin təzəliyini itirməsi, köhnəlməsi, keyfiyyətinin pisləşməsi mənasını verir. Lüğətlərdə qeyd edildiyi kimi, "bayaq şeyin halı" ifadəsinin daha geniş və dəqiq bir izahıdır. Bu, sadəcə "köhnəlik" mənasından daha çox şey ifadə edir.

Məsələn, "çörəyin bayatlığı" deyərkən, sadəcə çörəyin köhnə olduğunu deyil, onun dadının, qoxusunun və toxumasının dəyişdiyini, quruyub sərtləşdiyini və artıq əvvəlki keyfiyyətini itirməsini nəzərdə tuturuq. Bayatlıq, bir şeyin fiziki və ya kimyəvi xüsusiyyətlərində baş verən dəyişiklikləri əks etdirir. Bu dəyişikliklər, zamanın təsiri ilə, düzgün saxlanılmaması ilə və ya digər amillərlə bağlı ola bilər.

Bayatlıq anlayışı yalnız qida məhsullarına deyil, digər əşyalara da şamil edilə bilər. Məsələn, "fikrin bayatlığı", "üsulun bayatlığı", "məlumatın bayatlığı" kimi ifadələr də istifadə olunur. Bu zaman bayatlıq, yeniliyin, təravətin, aktuallığın itirilməsini, köhnəlməni və effektivliyin azalmasını ifadə edir. Bir başqa sözlə, bayatlıq, bir şeyin zamanın sınağından keçə bilməməsi, öz aktuallığını və əhəmiyyətini itirməsidir.

Maraqlı bir məqam da budur ki, "bayatlıq" sözü həm mücərrəd, həm də konkret mənalarda istifadə oluna bilər. Konkret halda konkret bir əşyanın keyfiyyətinin pisləşməsini bildirir, mücərrəd halda isə fikirlər, üsullar, məlumatlar kimi şeylərin köhnəlməsini ifadə edir. Bu çox yönlü istifadə, sözün zəngin leksik imkanlarını göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz