Bayatlaşmaq (f.): Bu söz, əsasən, qida məhsullarına aid olsa da, məcazi mənada da geniş istifadə olunan bir termindir. Ən geniş mənası ilə, bir şeyin öz əvvəlki təravətini, təzəliyini, canlılığını və ya əhəmiyyətini itirməsidir. Bu, zamanın təsiri ilə baş verən təbii bir proses kimi də, müəyyən hadisələrin nəticəsi olaraq da ortaya çıxa bilər.
Birinci mənada (əsas mənası), bayatlaşmaq, qidanın, məsələn, çörəyin, südün və ya digər qida məhsullarının təzəliyini və dadını itirməsi deməkdir. Bu, kimyəvi və ya bioloji proseslər nəticəsində baş verən bir dəyişiklikdir və qidanın keyfiyyətinin aşağı düşməsinə səbəb olur. Bayat çörək artıq dadlı və yumşaq deyil, sərt və qurudur. Bu, həmçinin, qidanın potensial olaraq sağlamlıq üçün təhlükəli hala gəlməsinə də səbəb ola bilər.
İkinci mənada (məcazi məna), bayatlaşmaq daha geniş bir məna kəsb edir. Bu mənada, "bayatlaşmaq" sözü bir fikrin, bir üslubun, bir əsərin, bir adət-ənənənin və ya hətta bir insanın dəbdən düşməsi, artıq aktual olmaması və maraq kəsb etməməsi deməkdir. Məsələn, "Bu musiqi üslubu bayatlaşmışdır" deyəndə, həmin musiqi üslubunun artıq populyarlığını itirməsi, dinləyicilərin marağını cəlb etməməsi nəzərdə tutulur. Eynilə, köhnəlmiş bir texnologiya da bayatlaşmış hesab edilə bilər. Hətta bir insanın fikirləri, davranışları və ya sosial mövqeyi də zaman keçdikcə bayatlaşa bilər, yəni köhnəlmiş və əhəmiyyətini itirmiş görünə bilər.
Beləliklə, "bayatlaşmaq" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilsə də, əsas mahiyyəti zamanın təsiri ilə bir şeyin təravətini, təzəliyini, əhəmiyyətini və ya aktuallığını itirməsidir. Bu sözün, həm maddi, həm də mənəvi aləmlərdə istifadəsi onun dilçilik baxımından zənginliyini və çoxşaxəliliyinə işarə edir.