izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bəhr (ərəbcədən) köhnəlmiş bir sözdür və "dəniz" və ya "dərya" mənasını verir. Müasir Azərbaycan dilində geniş istifadə olunmasa da, ədəbiyyatımızda, xüsusilə də klassik əsərlərdə tez-tez rast gəlinir. "Bəhr" sözü, sadəcə "dəniz" demək deyil, dərinliyi, genişliyi və sonsuzluğu ilə təəccübləndirən, həm də qorxulu və sirli bir təbiət hadisəsini ifadə edir. Qədim zamanlarda dənizçilik inkişaf etməmiş olduğu üçün dəniz insanların həm qorxusunu, həm də həyranlığını doğururdu, bu hisslər isə "bəhr" sözünün tərkibinə hopmuşdur.

Misal olaraq, "Bəhri-Xəzər" (Xəzər dənizi) ifadəsini götürək. Bu termin, Xəzər dənizinin nəhəngliyini və qüdrətini daha yaxşı ifadə edir. Sadəcə "Xəzər dənizi" demək qədər soyuq və sərt deyil, əksinə, müəyyən bir əzəmət və qədimlik duyğusu keçirir. Köhnə ədəbiyyatda rast gəldiyimiz "bəhr" sözü, müasir dilin məhdud ifadə vasitələri ilə əldə edilə bilməyən poetik və emosional çalarlar əlavə edir.

Sözün poetik istifadəsinə nümunə olaraq şeirdəki misraları göstərək: "Yaşım suyu oldu varəvarə; Bir bəhr ki, yox ona kənarə". Bu misralarda "bəhr" sözü, hədsizliyi, sərhədsizliyi və sonsuzluğu simvolizə edir. Şair, öz həyatının sonsuzluğunu və dərinliyini təsvir etmək üçün "bəhr" sözünü istifadə edərək oxucuya daha güclü bir təsir bağışlayır. "Bəhr"in bu məcazi istifadəsi, sözün yalnız coğrafi mənasını keçərək, daha geniş bir məna aləminə doğru aparır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz