Bəkməz, qalın, şirin və qatı bir mayedir ki, əsasən müxtəlif meyvələrin şirəsinin qaynadılması yolu ilə əldə edilir. Sadəcə şirənin qatılaşdırılması prosesi ilə yaranan bəkməz, meyvənin özünün dad və ətir xüsusiyyətlərini qoruyub saxlayır.
Tarixən bəkməzin istehsalı əsasən ev şəraitində, təbii üsullarla həyata keçirilirdi. Meyvələr əzilərək şirəsi sıxılır, daha sonra uzun müddət qaynadılaraq suyunun buxarlanması təmin olunur və nəticədə qatı, şirin bir maye əldə edilirdi. Bu proses zamanı meyvənin təbii şəkər miqdarı konsentrə olunur və bəkməzə xarakterik qatı və şirin dadını verir.
Üzüm, əncir və tut kimi meyvələrdən hazırlanan bəkməzlər ən məşhurlarıdır. Hər birinin özünəməxsus dadı və rəngi var. Məsələn, üzüm bəkməzi tünd qırmızı və ya qara rəngdə olur, əncir bəkməzi isə daha qəhvəyi və yoğun bir quruluşa malikdir. Tut bəkməzi isə özünəməxsus ətir və dadına görə seçilir. Bəkməzin dadı, rəngi və qatılaşma dərəcəsi istifadə olunan meyvənin növündən, yetişmə dərəcəsindən və qaynatma müddətindən asılıdır.
Bəkməz sadəcə ləzzətli bir şirniyyat olaraq deyil, həm də faydalı bir qidadır. Meyvələrin tərkibində olan vitaminlər və minerallar qaynatma prosesindən sonra da bəkməzdə qalır. Ona görə də bəkməz enerji mənbəyi kimi də qiymətləndirilir. Azərbaycan mətbəxində bəkməz müxtəlif yeməklərdə, şirniyyatlarda və içkilərdə geniş istifadə olunur.