izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bidanə (fars. بیدانه) sözü Azərbaycan dilində əsasən bitkilərə aid olaraq "toxumsuz, tumsuz, dənsiz" mənasında işlənir. Lüğətlərdə verilən sadə tərif, bu sözün ifadə etdiyi incəliyi tam əks etdirmir. Bidanə, sadəcə toxumun olmaması demək deyil, daha çox meyvənin inkişafının tamamlanmaması, yetişməməsi ilə əlaqədardır. Belə ki, bidanə meyvə ya ümumiyyətlə toxum əmələ gətirməmiş, ya da əmələ gətirdiyi toxumlar inkişaf etməyərək qurumuş və ya rudiment halında qalmışdır.

Üzüm üçün istifadə olunan "bidanə üzüm" ifadəsi, əslində, üzümün dənələrinin inkişaf etmədiyini, içi boş və ya çox kiçik, yetişməmiş olduğunu bildirir. Bu, üzümün növündən, becərilmə şəraitindən və ya müəyyən xəstəliklərdən qaynaqlana bilər. Bəzi üzüm sortları genetik olaraq bidanə ola bilər, bu da onların toxumsuz olması ilə nəticələnərək, istehlakçılar üçün daha xoş bir təcrübə yaradır.

Kişmişlə əlaqədar istifadə edilən "bidanə kişmiş" ifadəsi isə, kişmiş istehsalı zamanı istifadə edilən üzümün bidanə olduğunu göstərir. Bu halda, qurudulmuş üzüm, dənəsiz və daha yumşaq olur. Bidanəliyin kişmişin dad və toxumasına təsiri əhəmiyyətlidir. Bəzi hallarda bidanə kişmiş, dənəli kişmişə nisbətən daha şirin və daha yumşaq olur.

Yekun olaraq, "bidanə" sözü, yalnız "toxumsuz" mənasını verməklə kifayətlənməyərək, meyvənin inkişafının tamamlanmaması, yetişməməsi və bunun nəticəsində toxumun əmələ gəlməməsi və ya rudiment halında qalmasını ifadə edən daha geniş və dəqiq bir anlayışı ehtiva edir. Bu sözün əsasən meyvə yetişdirmə və emalı ilə bağlı kontekstlərdə istifadə edildiyi də qeyd edilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz