Bikəs (fars mənşəli) sözü iki əsas mənada işlənir: sifət və isim kimi.
Sifət mənası: "Bikəs" sifət kimi "kimsəsiz", "adamsız", "yalnız", "tənha", "qohum-əqrəbasız" mənalarını ifadə edir. Bu mənada bikəs olan bir kəs heç kimin qayğısına qalmadığı, sosial əlaqələrdən məhrum olduğu, təcrid olunmuş vəziyyətdə olan şəxsi təsvir edir. Yalnızlıq və təklik hissi bikəs sözünün əsasını təşkil edir. Bu yalnızlıq fiziki yaxınlıqdan uzaqlıqla yanaşı, emosional və psixoloji təcridi də əhatə edə bilər. "Bikəs ev" ifadəsi məsələn, boş, yaşayış olmayan bir evi təsvir etməkdən daha çox, içində qəriblik və yalnızlıq hissini oyadan bir atmosferi ifadə edir.
İsim mənası: "Bikəs" isim kimi isə "kimsəsiz insan", "qohum-əqrəbasız şəxs", "yalnız qalmış kəs" mənasında işlənir. Bu mənada, söz bir insanın sosial statusunu və ətrafındakı insanlarla əlaqəsini və ya əlaqəsizliyini qabardıb göstərir. Məsələn, "O, həyatda bikəs qaldı" cümləsi bir insanın həm fiziki, həm də emosional olaraq tək qaldığını, heç kimin dəstəyini və yaxınlığını hiss etmədiyini göstərir.
Ədəbiyyatda istifadəsi: Nümunədə verilən "Qəriblikdə bikəslərin halını; Fikr elərəm, gözüm dolar qan ilə" misraları bikəs sözünün ədəbiyyatda necə güclü bir emosional yük daşıdığını göstərir. Şeir parçası, yalnız qalmışların həyatının ağırlığını və daxili acısını ifadə edir. "Qan ilə dolan göz" təsviri isə dərindən duyulan kədər və ümidsizliyi təsvir edir.
Yekun olaraq, "bikəs" sözü sadə bir "kimsəsiz" mənasından daha çox, dərin bir emosional və sosial təcridi əks etdirən, insanın təklik və yalnızlıq hisslərini ifadə edən bir söz olaraq qəbul edilə bilər.