izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bilə (zərf, köhnəlmiş, məhdud işlətmə): Birgə, birlikdə, əl-ələ, qol-qola, birləşərək, vəhdətdə. Bu söz, müasir Azərbaycan dilində geniş işlənməsə də, qədim ədəbiyyat nümunələrində tez-tez rast gəlinən bir birlik bildirən zərfdir. "Bilə"nin "birlikdə" mənasını ifadə etməsindən başqa, həmçinin əməkdaşlıq, ortaq hərəkət, qarşılıqlı təsir kimi mənaları da özündə ehtiva etməsi ehtimal olunur. Sözün köhnəliyi onun tarixi mədəniyyətimizlə sıx bağlılığını göstərir və ədəbiyyatımızın zəngin leksikasının bir parçasıdır.

Misal olaraq göstərilən “Bilə yeyib, bilə də gəzərdik” ifadəsi qədim dövrlərdə insanların birgə yemək yeməsini, birlikdə zaman keçirməsini və səyahət etməsini, yəni həyatın bütün məqamlarında bir yerdə olmalarını ifadə edir. Bu, həm də sosial həyatın, icma birliyinin və qarşılıqlı dəstəyin güclü olduğunu göstərir. "Bilə gəl gedəlim bu qutlu yola" misalında isə "bilə" ortaq bir məqsədə doğru birlikdə hərəkət etməyi, birgə səfərə çıxmağı bildirir. Bu da məqsəd birliyinin, əməkdaşlığın, dəstəyin və həmrəyliyin əhəmiyyətini vurğulayır.

Beləliklə, "bilə" sözü sadəcə "birlikdə" mənasından daha geniş bir kontekstdə başa düşülməlidir. O, həm fiziki yaxınlığı, həm də ruhani birliyi, qarşılıqlı anlaşmanı, əməkdaşlığı və ortaq məqsəd ətrafında birləşməni ifadə edir. Bu sözün köhnəlmiş olsa da, ədəbi dilə rəng qatması və keçmişin sosial həyatını daha yaxşı anlamağımız üçün əhəmiyyətli olduğunu qeyd etmək lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz